ترخیص فوری کالا از گمرک: ۸ استراتژی طلایی برای کاهش زمان و هزینه در تجارت ۱۴۰۴

فهرست مطالب

مقدمه: سرعت، مزیت پنهان در زنجیره تأمین بین‌الملل

در دنیای رقابتی امروز، جایی که یک روز تأخیر در ترخیص کالا می‌تواند به معنای از دست دادن کل حاشیه سود برای بازرگان باشد، سرعت در عملیات گمرکی دیگر صرفاً یک مزیت نیست، بلکه یک ضرورت استراتژیک محسوب می‌شود.¹ فرآیندهای گمرکی اغلب به عنوان گلوگاه اصلی زنجیره تأمین شناخته می‌شوند، جایی که مدیریت نادرست زمان و مستندات می‌تواند منجر به تحمیل هزینه‌های سنگین و پنهان گردد.² این هزینه‌ها نه تنها شامل انبارداری گمرکی و جرایم سنگین دموراژ کانتینر (Demurrage) هستند، بلکه مهم‌تر از همه، هزینه‌های خواب سرمایه (Capital Lockup) را شامل می‌شوند که نقدینگی شرکت را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.¹

با وجود تلاش‌هایی نظیر استقرار سامانه جامع گمرکی (EPL) برای تسهیل امور، پیچیدگی قوانین، تغییرات مداوم بخشنامه‌ها و چالش‌های سیستمی همچنان فرآیند ترخیص را به یک مسیر پرپیچ‌وخم تبدیل کرده است.⁴ برای حفظ توان رقابتی در تجارت ۱۴۰۴، لازم است بازرگانان از یک رویکرد واکنشی صرف، به سمت یک استراتژی پیشگیرانه و هوشمند حرکت کنند. این گزارش، ۸ استراتژی طلایی و عملیاتی را بررسی خواهد کرد که با تمرکز بر انطباق کامل و استفاده از ابزارهای قانونی، به شما کمک می‌کنند تا زمان ترخیص کالا از گمرک را به حداقل و سودآوری خود را به حداکثر برسانید.³

گام اول: ریشه‌کنی خطاهای گران‌قیمت در مستندات و انطباق (The Compliance Foundation)

شتاب در فرآیند ترخیص کالا نه از شتاب در عمل، بلکه از دقت در برنامه‌ریزی و انطباق کامل مستندات با قوانین ناشی می‌شود. ستون فقرات ترخیص سریع، مدیریت صحیح و بی‌نقص اسناد است. در رویه‌های گمرکی، هر گونه خطا در مراحل ابتدایی، کالا را از مسیرهای تسهیل شده مانند مسیر سبز خارج کرده و به مسیرهای ارزیابی طولانی‌مدت و پرهزینه سوق می‌دهد.³

راهکار ۱: تسلط بر کد تعرفه گمرکی (HS Code)؛ شالوده محاسبه حقوق ورودی

یکی از حساس‌ترین و حیاتی‌ترین تصمیمات در کل فرآیند تجارت خارجی، انتخاب صحیح کد تعرفه گمرکی یا HS Code است.³ این کد بین‌المللی که به هر کالا اختصاص داده می‌شود، مستقیماً میزان حقوق ورودی، سود بازرگانی و عوارض گمرکی قابل پرداخت را مشخص می‌کند.⁵ انتخاب درست کد تعرفه، به بازرگان این امکان را می‌دهد که حقوق و عوارض گمرکی کمتری پرداخت کند و در نتیجه، هزینه‌های ترخیص را کاهش دهد.⁵

ناآگاهی یا انتخاب اشتباه HS Code می‌تواند عواقب پرهزینه‌ای به دنبال داشته باشد. اگر کد تعرفه به اشتباه اظهار شود، گمرک پس از ارزیابی، اظهارنامه را باطل کرده و واردکننده را مشمول جریمه‌های قانونی و تأخیر در فرآیند ترخیص می‌کند. انتخاب اشتباه HS Code یک خطای استراتژیک محسوب می‌شود، زیرا سیستم ارزیابی ریسک در گمرک را فعال کرده و مسیر اظهارنامه را به مسیرهای طولانی‌تر و با بازرسی فیزیکی می‌کشاند.³ برای تعیین دقیق کد تعرفه، توصیه می‌شود همواره از مشاوره کارگزاران گمرکی یا متخصصانی که به آخرین ویرایش‌های کتاب مقررات صادرات و واردات و سامانه مقررات تجاری مسلط هستند، استفاده شود.³

راهکار ۲: اعلام دقیق ارزش گمرکی (TSC) برای جلوگیری از اختلافات مالی

ارزش گمرکی کالا، که در ایران به TSC (Tariff Specification Code) نیز شناخته می‌شود، مبنای اصلی محاسبه حقوق و عوارض گمرکی و تعیین تعهدات ارزی واردکننده است.⁶ این ارزش معمولاً بر اساس قیمت سیف (CIF) کالا، به اضافه سایر هزینه‌های صرف‌شده تا رسیدن کالا به اولین ورودی گمرکی محاسبه می‌شود.⁶

وظیفه واردکننده است که ارزش واقعی کالا را با دقت، بر اساس فاکتور خرید (سیاهه خرید) و اسناد تجاری مرتبط اعلام کند.⁵ عدم دقت در اعلام ارزش (کم‌اظهاری یا بیش‌اظهاری) می‌تواند منجر به اختلاف با ارزش تعیین‌شده توسط گمرک، توقف فرآیند ترخیص و تحمیل هزینه‌های اضافی گردد.⁵ علاوه بر این، کم‌اظهاری و بیش‌اظهاری از دید نهادهای نظارتی مانند بانک مرکزی، تخلف در مدیریت ارز و احتمالاً فساد اقتصادی (مانند پولشویی) تلقی شده و مستقیماً روی مجوزها و زمان تخصیص ارز اثر می‌گذارد.⁶ در صورتی که گمرک به فاکتور ارائه‌شده اعتماد نداشته باشد، با استفاده از روش‌های تخصصی مانند ارزش معاملاتی کالاهای مشابه یا ارزش استنباطی، خود اقدام به تعیین ارزش کالا می‌کند.⁷ بنابراین، تعیین دقیق ارزش کالا (TSC) یک اقدام حیاتی برای مدیریت تعهدات ارزی و جلب اعتماد گمرک است.

راهکار ۳: تکمیل پیش‌اظهاری و اخذ مجوزهای پیشینی (Pre-Clearance)

یکی از دلایل اصلی تأخیر در ترخیص کالا، انتظار محموله در انبار گمرک برای اخذ مجوزهای ضروری است.⁸ استراتژی ترخیص فوری حکم می‌کند که فرآیند قانونی و مجوزدهی به صورت موازی با فرآیند حمل فیزیکی انجام شود.

لازم است بازرگانان ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت و اخذ کلیه مجوزهای مورد نیاز (مانند استاندارد اجباری، مجوزهای بهداشتی، یا قرنطینه‌ای) را قبل از ورود فیزیکی کالا به گمرک انجام دهند.³ پیگیری فعال این مجوزها ضروری است، چرا که تأخیر در پاسخ‌دهی دستگاه‌های مجوزدهنده یک چالش رایج در گمرکات کشور است.⁹ همچنین، مدارک اصلی مانند اظهارنامه گمرکی، پروفرما، پکینگ لیست، بارنامه و گواهی مبدأ باید آماده و ترجمه شده باشند.³ از منظر لجستیکی، شرکت حمل‌کننده باید تشریفات پیش از دوراظهاری مانند صدور پرینت قبض انبار الکترونیک و نهایی‌سازی مانیفست را به درستی انجام داده و سند واگذاری ترخیصیه (Delivery Order) را برای صاحب کالا یا نماینده قانونی وی (ترخیص‌کار) صادر کند تا فرآیند دوراظهاری به سرعت آغاز شود.¹¹

گام دوم: هوشمندسازی فرآیند با فناوری و تخصص (Operational Mastery)

در عصر گمرک الکترونیک، صرفاً تکمیل مدارک کاغذی کافی نیست. تسلط بر سامانه‌های الکترونیکی و استفاده از متخصصانی که در این سیستم‌ها مهارت دارند، کلید موفقیت در ترخیص سریع است.

راهکار ۴: تسلط بر سامانه جامع گمرکی (EPL) و اجرای صحیح دوراظهاری

سامانه EPL (Electronic Packing List) یا پنجره واحد تجارت فرامرزی، با هدف حذف بوروکراسی کاغذی، افزایش شفافیت و انجام سریع‌تر امور گمرکی به صورت الکترونیکی، یک ابزار حیاتی در فرآیند ترخیص است.¹² استفاده از این سامانه، فرایند ترخیص کالا را به صورت الکترونیکی و سریع‌تر انجام می‌دهد که باعث کاهش زمان انتظار و هزینه‌های فرآیند گمرکی می‌شود.¹¹

فرآیند دوراظهاری (تنظیم اظهارنامه واردات به صورت الکترونیکی) نیازمند دقت بالایی در وارد کردن داده‌ها است. اظهارکننده باید اطلاعات تکمیلی مانند شماره و تاریخ فاکتور، شماره بارنامه و مانیفست را که قبلاً توسط شرکت حمل وارد شده است، با اطلاعات دقیق کالای خود انطباق دهد.¹¹ علاوه بر این، بارگزاری صحیح گواهی بازرسی، اظهارنامه ارزش (در قالب فایل اکسل TSC) و عدل‌بندی الکترونیک ضروری است. هر گونه اشتباه یا مغایرت در وارد کردن اطلاعات کالاها، اسناد یا پرداخت‌ها می‌تواند منجر به تأخیر در ترخیص کالا شود.¹¹ با دیجیتالی شدن، فرآیند گمرکی از یک عملیات اداری به یک چالش مدیریت داده‌های دیجیتال تبدیل شده است و یک خطای کوچک در وارد کردن داده‌ها در EPL، تأخیری مشابه یک نقص در فاکتور کاغذی ایجاد می‌کند. همچنین، برای ورود به سامانه، توصیه می‌شود از مرورگرهای به‌روزرسانی شده مانند کروم یا فایرفاکس استفاده شود تا مشکلات سیستمی به حداقل برسد.¹¹

راهکار ۵: همکاری استراتژیک با کارگزار گمرکی (ترخیص‌کار) معتبر

با توجه به پیچیدگی قوانین گمرکی و تغییرات مداوم بخشنامه‌ها، همکاری با یک کارگزار گمرکی (حق‌العمل‌کار) معتبر، می‌تواند مهم‌ترین اهرم برای تسریع و کاهش ریسک باشد.³ کارگزار گمرکی فردی متخصص است که تمامی مراحل اداری، حقوقی و اجرایی ترخیص کالا را به‌جای صاحب کالا انجام می‌دهد.³

شرکت‌های ترخیص‌کار معتبر، به دلیل تجربه بالا و شناخت کامل از فرآیندهای گمرکی و سامانه‌های الکترونیکی، می‌توانند مستندات لازم را به‌درستی و به‌موقع تهیه کنند و از تاخیرهای غیرضروری جلوگیری کنند.¹⁴ این شرکت‌ها به‌عنوان مدیران ریسک قانونی عمل می‌کنند و به آخرین بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های وزارتخانه‌های مختلف تسلط کامل دارند.³ همچنین، یک کارگزار معتبر می‌تواند با استفاده از شبکه ارتباطی قوی خود، به حل سریع‌تر مشکلات پیچیده اداری و اختلافات ارزیابی کمک کند.¹⁴ انتخاب شرکت ترخیص باید بر اساس سابقه درخشان، تخصص در حوزه کالای مورد نظر و شفافیت مالی انجام شود تا فرآیند تجارت بین‌الملل با موفقیت و در کوتاه‌ترین زمان به پایان برسد.¹⁴

گام سوم: بهینه‌سازی مالی و تسهیلات دولتی (Financial and Regulatory Leverage)

کاهش هزینه‌ها در ترخیص کالا تنها در گرو کاهش حقوق ورودی نیست؛ مدیریت هوشمندانه نقدینگی و بهره‌گیری از تسهیلات اعتباری ارائه شده توسط دولت و گمرک، یک مزیت رقابتی بزرگ ایجاد می‌کند.

راهکار ۶: بهره‌مندی از تسهیلات اعتباری گمرکی و ترخیص نسیه

گمرک ایران، به‌ویژه برای حمایت از بخش تولید، تسهیلات ویژه‌ای را در نظر گرفته است که به واردکنندگان اجازه می‌دهد پرداخت حقوق ورودی و مالیات‌ها را به تأخیر بیندازند و کالا را سریع‌تر ترخیص کنند. این تسهیلات شامل واحدهای تولیدی می‌شوند که با مشکلات نقدینگی مواجه‌اند.¹⁵

ترخیص با ضمانت‌نامه بانکی و نسیه: واحدهای تولیدی معتبر می‌توانند کالای خود را با استفاده از تسهیلاتی مانند ضمانت‌نامه بانکی یک‌ساله برای پرداخت حقوق ورودی و حتی مالیات بر ارزش افزوده کالاهای وارداتی، ترخیص کنند.¹⁵ این رویکرد به واحد تولیدی اجازه می‌دهد تا مواد اولیه را به سرعت به چرخه تولید وارد کند و پس از فروش محصول، هزینه‌های گمرکی را تسویه نماید.
وثیقه کالا: برای واحدهایی که شرایط خاص دارند و حتی امکان تهیه ضمانت‌نامه بانکی را ندارند، امکان ترخیص نسیه یا نگهداری بخشی از کالا به عنوان وثیقه در انبار اختصاصی گمرک فراهم شده است.¹⁵
مصوبات موقت: مصوبات خاصی مانند ترخیص ۱۰۰ و ۹۰ درصدی کالاها که در مقاطع زمانی خاص (مانند تا اول آذر ماه ۱۴۰۴) معتبر اعلام شده‌اند، فرصت‌های موقت اما ارزشمندی برای تسریع ترخیص حجیم فراهم می‌آورند.¹⁸

استفاده از تسهیلات ترخیص نسیه عملاً به معنای دسترسی به یک خط اعتباری کوتاه‌مدت است که توسط گمرک تضمین می‌شود. این استراتژی نه تنها زمان ترخیص را تسریع می‌کند، بلکه هزینه‌های فرصت خواب سرمایه را به شدت کاهش داده و مزیت رقابتی مهمی برای واحدهای تولیدی ایجاد می‌کند.¹

راهکار ۷: اخذ وضعیت فعال اقتصادی مجاز (AEO) و امتیازات ۱۸ گانه

فعالان اقتصادی مجاز (AEO – Authorized Economic Operator) شرکت‌هایی هستند که پس از ارزیابی‌های سخت‌گیرانه گمرک، از نظر رعایت قوانین و امنیت زنجیره تأمین، مورد تأیید قرار گرفته‌اند. این وضعیت، نشان‌دهنده تغییر مدل تعامل با گمرک از نظارت سخت‌گیرانه به یک رابطه مبتنی بر اعتماد و خودتنظیمی است.¹⁶

اخذ وضعیت AEO، دسترسی به تسهیلات گمرکی متنوعی را فراهم می‌آورد که شامل تسریع فرآیند و کاهش هزینه است:

تسریع فرآیند: رسیدگی خارج از نوبت و فوری به پرونده اختلافات گمرکی و اظهارنامه‌ها، به ویژه در سامانه جامع امور گمرکی، از مزایای اصلی این طرح است. همچنین، رسیدگی خارج از نوبت اظهارنامه با توجه به ضرایب تعیین شده در سامانه جامع امور گمرکی فراهم می‌شود.¹⁶
تسهیلات مالی: فعالان اقتصادی مجاز از تخفیف تا سقف ۵۰ درصدی در هزینه خدمات گمرکی، و استفاده از حداقل تضمین در کلیه موارد قانونی بهره‌مند می‌شوند.¹⁶
تسهیلات لجستیکی: این شرکت‌ها می‌توانند مجوز ایجاد انبار اختصاصی دریافت کنند (که هزینه انبارداری را به شدت کاهش می‌دهد) و از تسهیلات مربوط به رویه ورود موقت برای صادرکنندگان بهره‌مند شوند.¹⁶

این اقدامات نشان می‌دهد که شرکت در زیرساخت‌های انطباق (Compliance) سرمایه‌گذاری کرده و گمرک نیز با ارائه تسهیلات، به این شرکت پاداش می‌دهد. این یک هدف استراتژیک بلندمدت برای هر بازرگان حرفه‌ای است.

گام چهارم: مدیریت هوشمند لجستیک و هزینه‌های پنهان (Logistics and Financial Control)

فرآیند ترخیص کالا به محض خروج از گمرک پایان نمی‌یابد، بلکه از زمان تصمیم‌گیری برای حمل آغاز می‌شود. مدیریت هزینه‌های پنهان لجستیکی، از جمله انبارداری و جریمه‌های تأخیر، به اندازه مدیریت حقوق ورودی اهمیت دارد و بر قیمت تمام شده کالا اثر مستقیم می‌گذارد.

راهکار ۸: مدیریت زمان حمل، بسته‌بندی استاندارد و کنترل دموراژ

هزینه‌های مربوط به لجستیک و هزینه‌های بندری (مانند انبارداری، تخلیه و بارگیری) بخش قابل توجهی از قیمت تمام شده کالا را تشکیل می‌دهند.² مدیریت هوشمندانه این بخش‌ها برای ترخیص فوری حیاتی است.

انتخاب شیوه حمل و نقل: روش حمل کالا (هوایی، دریایی یا زمینی) باید متناسب با فوریت کالا و نوع آن انتخاب شود.³ برای مثال، در کالاهای فاسدشدنی مانند مواد غذایی یا محصولات دارویی، انتخاب حمل سریع (هوایی)، علی‌رغم هزینه اولیه بالاتر، از هزینه‌های خواب سرمایه و ریسک فساد و آسیب به کالا جلوگیری می‌کند.¹
بسته‌بندی و برچسب‌گذاری استاندارد: بسته‌بندی مناسب برای حفظ کیفیت کالا و تسهیل فرآیند بازرسی‌های گمرکی بسیار مهم است. درج اطلاعات کامل و صحیح روی بسته‌ها (مانند نام کالا، تعداد، وزن و HS Code)، به ارزیابان گمرکی کمک می‌کند تا بازرسی فیزیکی را سریع‌تر انجام دهند و از تأخیر جلوگیری شود.³
کنترل هزینه‌های بندری و دموراژ: دموراژ (Demurrage) جریمه‌ای سنگین است که شرکت‌های کشتیرانی بابت نگهداری کانتینر در بندر پس از پایان دوره مجاز رایگان (Free Time) اخذ می‌کنند. تسریع ترخیص برای جلوگیری از این هزینه‌های نجومی، یک اولویت مالی است.² بازرگانان حرفه‌ای باید با برنامه‌ریزی دقیق، ثبت سفارش، هماهنگی حمل‌ونقل و تهیه اسناد را به گونه‌ای پیش ببرند که کالا روزها یا هفته‌ها در گمرک نماند.³ همچنین، مشخص بودن قواعد اینکوترمز (مانند EXW, FCA, FOB) در قراردادهای بین‌المللی، به شفاف‌سازی مسئولیت پرداخت هزینه‌های ترمینال مقصد و تخلیه کمک می‌کند.¹⁹

نتیجه‌گیری: ترخیص استراتژیک، نه ترخیص اتفاقی

ترخیص فوری و کم‌هزینه کالا در گمرکات ایران، یک فرآیند پیچیده و چندوجهی است که اجرای همزمان و هماهنگ هشت استراتژی کلیدی را می‌طلبد. موفقیت در تجارت، نتیجه یک رویکرد استراتژیک است که بر پایه‌های انطباق حقوقی دقیق (تعیین صحیح HS Code و TSC)، بهره‌گیری کامل از زیرساخت‌های الکترونیک (تسلط بر سامانه EPL و دوراظهاری)، استفاده از اهرم‌های مالی دولتی (ترخیص نسیه و AEO) و مدیریت دقیق لجستیک (پرهیز از هزینه‌های دموراژ و انبارداری) استوار است.

با پیاده‌سازی این هشت راهکار، بازرگانان نه تنها زمان توقف کالا را به حداقل می‌رسانند، بلکه با کاهش هزینه‌های پنهان و استفاده از تسهیلات اعتباری، سرمایه در گردش خود را آزاد کرده و حاشیه سود خود را به شکل قابل توجهی افزایش خواهند داد. در این مسیر پرچالش، مشاوره و همکاری با یک کارگزار گمرکی متخصص و معتبر، به بازرگان اطمینان می‌دهد که ریسک‌های حقوقی و اداری به حداقل رسیده و اهداف تجاری در کوتاه‌ترین زمان و با شفافیت هزینه‌ها محقق شود.

کلمات کلیدی مرتبط

ترخیص فوری کالا، کاهش هزینه ترخیص گمرکی، ترخیص نسیه کالا، سامانه EPL گمرک، کد تعرفه گمرکی (HS Code)، ارزش گمرکی TSC، تسهیلات AEO، مراحل دوراظهاری، حق‌العمل‌کاری، انبارداری گمرک، گمرک الکترونیک، دموراژ کانتینر.

پیشنهاد موضوعات مرتبط

راهنمای جامع تعیین کد تعرفه (HS Code) و جلوگیری از جریمه‌های گمرکی
آشنایی با تسهیلات فعالان اقتصادی مجاز (AEO) و شرایط اخذ آن در گمرک ایران
نحوه محاسبه ارزش گمرکی (TSC/TPL) و روش‌های تعیین ارزش توسط گمرک ایران
بررسی دقیق هزینه‌های پنهان ترخیص کالا (دموراژ، انبارداری و THC) و راه‌های کنترل آن‌ها
قوانین جدید گمرکی ۱۴۰۴: بررسی آخرین بخشنامه‌ها و مصوبات تاثیرگذار بر واردات و صادرات

Works cited

تکنیک‌های بهینه‌سازی زمان فرآیند گمرکی – همیار ترخیص ساعی, accessed on November 18, 2025, https://hamiartarkhiss.com/index.php/blog/%D8%AA%DA%A9%D9%86%DB%8C%DA%A9-%D8%A8%D9%87%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF-%DA%AF%D9%85%D8%B1%DA%A9%DB%8C
8 راهکار کاهش هزینه ترخیص کالا از کمرگ – شرکت کشتیرانی آنی دریا لجستیک, accessed on November 18, 2025, https://aslforwarder.com/blog/%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4-%D9%87%D8%B2%DB%8C%D9%86%D9%87-%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%D8%AE%DB%8C%D8%B5-%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7/
۱۰ نکته طلایی برای تسریع و ساده‌سازی امور گمرکی واردات و… – گروه رزت, accessed on November 18, 2025, https://www.rozetgroup.com/%D8%AF%D9%87-%D9%86%DA%A9%D8%AA%D9%87-%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%DA%AF%D9%85%D8%B1%DA%A9%DB%8C/
نقاط ضعف سامانه جامع گمرکی نمایان شد – خبرگزاری آنا, accessed on November 18, 2025, https://ana.ir/fa/news/204675/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B7-%D8%B6%D8%B9%D9%81-%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9-%DA%AF%D9%85%D8%B1%DA%A9%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AF
8 روش کاهش هزینه های ترخیص کالا – بورس 24, accessed on November 18, 2025, https://www.bourse24.ir/news/304203
ارزش گمرکی کالا TSC چیست؟ | محاسبه و استعلام ارزشی گمرکی کالا, accessed on November 18, 2025, https://irclearance.com/blog/nahve-elame-arzeshe-tsc-gomroki/
ارزش گمرکی کالا چیست ؟ چگونه محاسبه یا تعیین می شود, accessed on November 18, 2025, https://asanbar.ir/asanpedia/education/%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4-%DA%AF%D9%85%D8%B1%DA%A9%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7/
ترفندهای کاربردی تشریفات گمرکی برای صرفه‌جویی در زمان ترخیص کالا, accessed on November 18, 2025, https://importxport.org/customs-formalities/customs-clearance-tips-to-save-time/
وام ویژه گمرک به این گروه از کسب‌وکارها+ ابلاغیه – بانک اول, accessed on November 18, 2025, https://bankavl.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%88%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%B3%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%8C-42/54410-%D9%88%D8%A7%D9%85-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%DA%AF%D9%85%D8%B1%DA%A9-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D8%B3%D8%A8-%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7-%D8%A7%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%DB%8C%D9%87
اصطلاحات گمرکی رایج در ترخیص کالا – سپکس, accessed on November 18, 2025, https://sepex.net/blog/clearance-terms/
چگونه اظهارنامه گمرکی واردات را به درستی تنظیم کنیم؟ | راهنمای تنظیم …, accessed on November 18, 2025, https://jafari.business/%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%AA%D9%86%D8%B8%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D8%B8%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%DA%AF%D9%85%D8%B1%DA%A9%DB%8C-%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AA/
سامانه epl گمرک چیست؟ آموزش epl گمرک + آموزش اظهار کالا – شرکت بازرگانی راهکار تجارت پایا, accessed on November 18, 2025, https://rahkartejarat.com/epl-system/
تأثیر تکنولوژی بر ترخیص کالا – بازرگانی نوید, accessed on November 18, 2025, https://www.bazarganinavid.com/the-effect-of-technology-on-clearance/
راهنمایی برای انتخاب شرکت‌های معتبر ترخیص کالا در ایران – دیده بان تجارت, accessed on November 18, 2025, https://importdtc.com/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D8%AE%DB%8C%D8%B5-%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7/
جزئیات تسهیلات گمرکی برای واحدهای تولیدی | اتاق ایران آنلاین, accessed on November 18, 2025, https://otaghiranonline.ir/news/14942/%D8%AC%D8%B2%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%AA%D8%B3%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA-%DA%AF%D9%85%D8%B1%DA%A9%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%88%D8%A7%D8%AD%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF%DB%8C
تسهیلات گمرک برای فعالان مجاز اقتصادی – بازرگانی نوید, accessed on November 18, 2025, https://www.bazarganinavid.com/%D8%AA%D8%B3%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA-%DA%AF%D9%85%D8%B1%DA%A9-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C/
ترخیص کالای تولیدی با وثیقه از مناطق – سازمان عمران کرمان, accessed on November 18, 2025, https://kdo.ir/SC.php?type=static&id=120
مصوبه ترخیص۱۰۰ و ۹۰ درصدی فقط تا اول آذر ماه ۱۴۰۴ دارای اعتبار است – ایلنا, accessed on November 18, 2025, https://www.ilna.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%85-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C-252/1715343-%D9%85%D8%B5%D9%88%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%B1%D8%AE%DB%8C%D8%B5-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF%DB%8C-%D9%81%D9%82%D8%B7-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D9%85%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA
اینکوترمز ۲۰۲۰ (شرح کامل قوانین اینکوترمز + تغییرات 2020) – دروازه طلایی دریای نور, accessed on November 18, 2025, https://daryaienoor.com/blog/%D8%A7%DB%8C%D9%86%DA%A9%D9%88%D8%AA%D8%B1%D9%85%D8%B2-%DB%B2%DB%B0%DB%B2%DB%B0/