واردات خودرو زیر ۱۰۰۰۰ دلار

فهرست مطالب

فصل اول: مبانی نظری و چارچوب سیاست‌گذاری واردات اقتصادی

واردات خودرو زیر ۱۰۰۰۰ دلار آمریکا (FOB) به عنوان ابزاری کلیدی در سیاست‌گذاری‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) جمهوری اسلامی ایران مطرح شده است. این سیاست با هدف تنظیم بازار، افزایش تعادل عرضه و تقاضا، و جلوگیری از انحصار در بازار خودرو داخلی اتخاذ شده است.¹ موفقیت در اجرای این طرح نیازمند درک دقیق مفاهیم بازرگانی و محدودیت‌های قانونی است که دولت برای تحقق این هدف تعیین کرده است.

۱.۱. تعریف خودروی اقتصادی و اهداف کلان وزارت صمت

بر اساس تعریف رسمی وزارت صمت، خودروی اقتصادی واجد شرایط واردات، خودرویی است که سقف قیمت آن در بندر مبدأ (FOB) از ۱۰,۰۰۰ دلار آمریکا تجاوز نکند.³ هدف اصلی از این تمرکز، ورود خودروهای با قیمت مناسب برای اقشار متوسط جامعه است، در حالی که واردات خودروهای لوکس و گران‌قیمت کماکان با تعرفه‌های سنگین مواجه یا ممنوع است.²

با وجود تلاش برای تسهیل واردات اقتصادی، محدودیت‌های عددی سختگیرانه‌ای برای کنترل بازار و تأمین ارز اعمال شده است. برای مثال، سقف سالانه واردات خودروهای سواری بنزینی به ۵۰,۰۰۰ دستگاه محدود شده است، در حالی که برای خودروهای هیبریدی این سقف ۲۰,۰۰۰ دستگاه و برای خودروهای تمام برقی ۱۰,۰۰۰ دستگاه تعیین شده است.⁵ در مجموع، قرار است ۹۰,۰۰۰ دستگاه انواع خودروی سواری در سال جاری (۱۴۰۴) به کشور وارد شود.¹

۱.۲. مفاهیم بازرگانی حیاتی در تعیین ارزش گمرکی

در فرآیند واردات، دو مفهوم اصلی برای ارزش‌گذاری کالا حیاتی هستند: FOB و CIF.

FOB (Free On Board): این اصطلاح نشان‌دهنده قیمت خرید کالا در بندر یا محل بارگیری کشور مبدأ است. سقف ۱۰,۰۰۰ دلار تعریف‌شده توسط وزارت صمت بر اساس همین قیمت FOB تعیین شده است.
CIF (Cost, Insurance, and Freight): این معیار، ارزش گمرکی (Customs Value) را تشکیل می‌دهد و مبنای محاسبه حقوق ورودی و اکثر عوارض جانبی است.⁶ ارزش CIF عبارت است از مجموع قیمت FOB به اضافه هزینه‌های بیمه (Insurance) و کرایه حمل (Freight) تا گمرک مقصد (ایران).

تحلیل هزینه حمل و نقل (Freight) نشان می‌دهد که برای مسیرهای خلیج فارس به مقصد بندرعباس، کرایه حمل هر دستگاه خودرو سواری به طور متوسط بین ۵۰۰ تا ۷۵۰ دلار آمریکا متغیر است.⁶ بنابراین، یک خودروی اقتصادی با قیمت FOB ۹,۵۰۰ دلار، دارای ارزش CIF تقریبی ۱۰,۰۰۰ تا ۱۰,۲۵۰ دلار خواهد بود، که این ارزش بالاتر مبنای محاسبات گمرکی قرار می‌گیرد.

۱.۳. تحلیل سقف ارزش واردات و تغییر استراتژی (به‌روزرسانی ۱۴۰۴)

بر اساس آیین‌نامه اجرایی جدید واردات خودرو در سال ۱۴۰۴، سقف ارزش خودروهای وارداتی (FOB) دستخوش تغییرات مهمی شده است:

•سقف کلی واردات: واردات خودروهای سواری نو و کارکرده تا سقف ۲۰,۰۰۰ یورو (FOB) مجاز است [1].

•اولویت واردات: با وجود افزایش سقف کلی، همچنان اولویت اصلی با خودروهای با قیمت کمتر از ۱۰,۰۰۰ یورو (FOB) است که هدف اصلی سیاست‌گذاری برای تأمین خودروی اقتصادی برای اقشار متوسط جامعه را دنبال می‌کند [1].

•سقف ثبت سفارش خودروهای نو: سقف ارزش ثبت سفارش برای خودروهای نو تا ۳۰,۰۰۰ دلار تعیین شده است (بر اساس برخی گزارش‌ها) [2].

فصل دوم: راهنمای استراتژیک انتخاب مدل‌های زیر ۱۰,۰۰۰ دلار (FOB)

انتخاب مدل مناسب برای واردات اقتصادی باید نه تنها بر اساس قیمت FOB، بلکه با تمرکز بر حجم موتور و نوع قوای محرکه صورت پذیرد تا مشمول کمترین تعرفه گمرکی شود (رجوع کنید به فصل چهارم).

۲.۱. اولویت‌بندی مدل‌های نو: تمرکز بر چین و خودروهای برقی

در محدوده قیمتی ۱۰,۰۰۰ دلار FOB، خودروهای اقتصادی چینی و هندی تنها گزینه‌های صفرکیلومتر قابل دسترس هستند.⁴

مزیت خودروهای برقی کوچک (EV): مدل‌هایی مانند چری کیو کیو آیس کریم (Chery QQ Ice Cream)، با قیمت FOB بین ۴,۶۹۰ تا ۶,۸۹۰ دلار در بازار چین، نه تنها سقف قیمتی را رعایت می‌کنند، بلکه به دلیل برقی بودن، مشمول پایین‌ترین تعرفه‌های وارداتی (۱۱ درصد) خواهند شد.⁴ قدرت موتور این مدل برقی شهری ۲۷ اسب بخار است و ابعاد بسیار کوچکی دارد.
مدل‌های بنزینی چینی: برخی از مدل‌های رایج چینی که هم‌اکنون در ایران مونتاژ می‌شوند، در نسخه دنده اتوماتیک دارای قیمت FOB در حدود ۱۰,۰۰۰ دلار هستند. نمونه‌هایی مانند چری X22 پرو یا چری آریزو ۵، با رعایت ضوابط فنی، می‌توانند کاندیدای واردات اقتصادی باشند.¹⁰

۲.۲. موانع قانونی برای واردات خودروهای کارکرده باکیفیت

در سطح جهانی، خودروهای کارکرده بسیار مطمئنی با قیمت زیر ۱۰,۰۰۰ دلار در دسترس هستند؛ از جمله نیسان لیف ۲۰۱۷، فولکس‌واگن تیگوان ۲۰۱۶، کیا سول ۲۰۱۶، تویوتا پریوس ۲۰۱۴ و تویوتا کمری ۲۰۱۴.⁸

با این حال، آیین‌نامه فعلی واردات خودروهای نو، محدودیت‌های سختی را برای واردکننده ایجاد می‌کند:

سن و کارکرد: خودروی نو وارداتی باید دارای کارکرد کمتر از ۹۹ کیلومتر و مدل سال کمتر از یک سال در زمان ورود باشد.¹¹ این ضابطه عملاً واردات خودروهای کارکرده مدل ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ را، حتی اگر از نظر قیمتی مقرون به صرفه باشند، ممنوع می‌سازد.
شرط کارکرده (در صورت تغییر آیین‌نامه): در صورتی که قوانین مربوط به واردات خودروهای کارکرده (دست دوم) با سن حداکثر پنج سال اجرایی شود ¹، باز هم مدل‌های لیست شده (۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷) از دایره انتخاب خارج خواهند شد.

۲.۳. ملاحظات حیاتی لجستیکی و خدمات پس از فروش

واردکننده باید در نظر داشته باشد که توجیه اقتصادی واردات صرفاً با انتخاب مدل انجام نمی‌شود، بلکه باید هزینه‌های جانبی را به حداقل برساند. انتخاب مدل‌های با موتور ۱۰۰۱ تا ۱۵۰۰ سی‌سی (مانند کیا ریو ۱۵۰۰ سی‌سی که در بازار جهانی با قیمت مناسب یافت می‌شود ⁸)، با وجود قیمت FOB مطلوب، به دلیل تعرفه ۷۰ درصدی (رجوع به فصل ۴)، قیمت نهایی را به شدت افزایش داده و توجیه اقتصادی را از بین می‌برد. بنابراین، اولویت باید بر مدل‌های زیر ۱۰۰۰ سی‌سی یا برقی باشد.

یکی از ریسک‌های عملیاتی واردات خودروهای اقتصادی که غالباً چینی یا با پلتفرم‌های ناشناخته هستند، تضمین خدمات پس از فروش و تأمین قطعات یدکی است. واردکنندگان موظفند این شبکه را ایجاد کنند. شرکت‌های فعال در حوزه قطعات یدکی خودروهای چینی (مانند لیفان، جک و ام وی ام) باید به سرعت برای پشتیبانی این مدل‌های جدید اقدام کنند.¹²

جدول ۱: تحلیل توجیه اقتصادی مدل‌های کاندید واردات (زیر ۱۰,۰۰۰ دلار FOB)

مدل پیشنهادی	نوع سوخت/کارکرد	حجم موتور (سی‌سی)	قیمت FOB تقریبی ($)	حقوق ورودی تخمینی	ملاحظات قانونی
چری QQ Ice Cream	تمام برقی (EV)	–	۴,۷۰۰ – ۶,۹۰۰	۱۱٪	بالاترین توجیه اقتصادی به دلیل تعرفه پایین
مدل بنزینی اقتصادی	بنزینی نو	< ۱۰۰۰	~۹,۵۰۰	۲۰٪	توجیه بالا، مشروط به وجود مدل زیر ۱۰۰۰ سی‌سی
کیا ریو/تویوتا کمری	بنزینی کارکرده	۱۲۰۰ – ۱۵۰۰	~۸,۰۰۰	۷۰٪	توجیه پایین به دلیل تعرفه بالا و ممنوعیت سن خودرو ¹¹

فصل سوم: الزامات قانونی و ضوابط فنی واردات (تهیه‌کنندگان مجوز)

فرآیند واردات در ایران بسیار قانون‌محور است و کوچکترین عدم انطباق با ضوابط فنی می‌تواند ترخیص را متوقف سازد. واردکننده باید تعهدات سختگیرانه‌ای در قبال سازمان ملی استاندارد و محیط زیست بپذیرد.

۳.۱. ضوابط فنی و الزامات استاندارد ایران

آیین‌نامه واردات خودروهای نو شامل ۱۱ ماده است که ماده ۵ آن به طور خاص به ضوابط فنی اشاره دارد.¹¹ مهم‌ترین ضوابط فنی عبارتند از:

محدودیت حجم موتور: ممنوعیت واردات خودروهای سواری بالاتر از ۲۵۰۰ سی‌سی همچنان برقرار است.¹
سن و کارکرد: خودروی وارداتی نو باید کارکردی کمتر از ۹۹ کیلومتر و مدل سالی کمتر از یک سال از تاریخ تولید داشته باشد.¹¹
تأییدیه‌های فنی جایگزین: سازمان ملی استاندارد ایران برای تسهیل واردات و کاهش بروکراسی، به جای اصرار بر استانداردهای داخلی، تأییدیه‌های بین‌المللی متعددی را می‌پذیرد.¹¹ این مدارک می‌توانند جایگزین ارزیابی انطباق شوند:

تأیید نوع کلی خودرو (WVTA)
گواهی انطباق ایمارک اروپایی (COC)
تأییدیه کشور چین (CCC)
تأییدیه اوراسیا (EAC)
الزام نمایندگی: واردات منوط به داشتن قرارداد با شرکت خارجی اصلی یا واسط دارای تفویض‌نامه رسمی از شرکت اصلی است تا مسئولیت گارانتی و خدمات پس از فروش مشخص باشد.¹¹

پذیرش استانداردهایی مانند CCC و EAC، به وضوح نشان‌دهنده گرایش سیاست‌گذاران به تسهیل واردات از مبدأ شرقی است، امری که مستقیماً به نفع خودروهای اقتصادی زیر ۱۰,۰۰۰ دلار از چین خواهد بود.

۳.۲. الزامات اسقاط خودروهای فرسوده: مکانیزم پرداخت ۱.۵ درصد

الزام اسقاط خودروهای فرسوده همچنان به قوت خود باقی است، اما مکانیزم اجرایی آن به شرح زیر است:

•شرط ترخیص: ترخیص خودروهای وارداتی منوط به ارائه گواهی اسقاط خودروی فرسوده است [3].

•مکانیزم جایگزین: در صورت عدم ارائه گواهی اسقاط، واردکننده موظف به پرداخت ۱.۵ درصد ارزش خودرو به عنوان عوارض اسقاط است. این مبلغ به صندوق حمایت از توسعه صنایع حمل و نقل واریز می‌شود [3].بر اساس قانون ساماندهی صنعت خودرو، واردکننده در قبال ورود هر دستگاه خودرو باید تعهد اسقاط خودروی فرسوده را اجرا کند تا هم آلودگی و هم تعداد کلی خودروهای موجود در کشور مدیریت شود.¹⁴

با این حال، به دلیل کمبود گواهی اسقاط در بازار و جلوگیری از بروز بحران قیمت (مانند آنچه پیشتر در مورد کشنده‌ها رخ داد که قیمت گواهی اسقاط از قیمت یک کشنده نو اروپایی فراتر رفت ¹⁴)، قانون‌گذار مکانیزم پرداخت مالی را جایگزین کرده است.¹⁵

به جای ارائه گواهی فیزیکی اسقاط (که در گذشته معادل ۴ دستگاه خودروی فرسوده برای بنزینی و یک دستگاه برای هیبریدی بود ⁶)، واردکننده موظف است ۱.۵ درصد ارزش خودروی وارداتی را به حساب صندوق ملی محیط زیست واریز کند.¹⁴ این تغییر، یک پیشرفت عملیاتی حیاتی است که ریسک لجستیکی و نوسانات قیمت گواهی اسقاط را حذف کرده و هزینه را ثابت و قابل پیش‌بینی می‌سازد. این مبلغ واریزی صرف نوسازی موتورسیکلت‌ها و خودروهای فرسوده خواهد شد.¹⁵

فصل چهارم: ساختار تعرفه‌های گمرکی (حقوق ورودی) بر اساس حجم موتور

تعرفه‌های گمرکی (حقوق ورودی) تعیین‌کننده اصلی قیمت تمام‌شده ریالی خودروی وارداتی هستند. حقوق ورودی در ایران مجموع ۴ درصد حقوق گمرکی به علاوه سود بازرگانی مصوب دولت است. این تعرفه‌ها بر اساس ارزش CIF خودرو محاسبه می‌شوند.

در جدول ۲ جزییات حقوق ورودی خودرو آمده است. در قوانین گمرکی ایران، حقوق ورودی (نرخ‌های جدول زیر) شامل مجموع حقوق گمرکی (که نرخ ثابت ۴% دارد) و سود بازرگانی (که نرخ متغیر آن توسط هیأت وزیران تعیین می‌شود) است. جدول زیر این تفکیک را برای شفافیت بیشتر ارائه می‌دهد 4.

حجم موتور	نوع سوخت	حقوق گمرکی (ثابت)	سود بازرگانی (متغیر)	حقوق ورودی (مجموع)
تا ۱۵۰۰ سی‌سی	بنزینی	۴ درصد	۱۶ درصد	۲۰ درصد
۱۵۰۱ تا ۲۰۰۰ سی‌سی	بنزینی	۴ درصد	۳۶ درصد	۴۰ درصد
۲۰۰۱ تا ۲۵۰۰ سی‌سی	بنزینی	۴ درصد	۱۲۶ درصد	۱۳۰ درصد
۲۵۰۱ تا ۳۰۰۰ سی‌سی	بنزینی	۴ درصد	۱۴۱ درصد	۱۴۵ درصد
بالای ۳۰۰۰ سی‌سی	بنزینی	۴ درصد	۱۶۱ درصد	۱۶۵ درصد
تمام برقی (EV)	برقی	۴ درصد	۰ درصد	۴ درصد
تمام برقی (EV) (تاکسیرانی)	برقی	۰.۵ درصد	۰ درصد	۰.۵ درصد
هیبریدی (HEV)	بنزینی-برقی	۴ درصد	۱۱ درصد	۱۵ درصد

فصل پنجم: محاسبه سایر عوارض، مالیات‌ها و مدل نهایی قیمت تمام‌شده

حقوق ورودی (تعرفه‌ها) تنها بخشی از هزینه‌های ترخیص هستند. قیمت تمام‌شده نهایی یک خودروی وارداتی حاصل مجموعه‌ای از مالیات‌ها و عوارض متعدد است که بر اساس ارزش گمرکی (CIF) یا مجموع (CIF + حقوق ورودی) محاسبه می‌شوند.

۵.۱. مالیات‌ها و عوارض جانبی گمرکی

سایر عوارض و مالیات‌های جانبی که به قیمت تمام‌شده خودرو اضافه می‌شوند، به شرح زیر است 3:

عنوان عوارض/مالیات	نرخ	مبنای محاسبه
مالیات بر ارزش‌افزوده	۹ درصد	جمع ارزش گمرکی و حقوق ورودی
عوارض هلال احمر	۱ درصد	حقوق ورودی
عوارض پسماند	نیم در هزار	ارزش گمرکی کالاهای وارداتی
عوارض واردات خودروهای سواری	۵ درصد	ارزش فوب (FOB)
عوارض اسقاط (در صورت عدم ارائه گواهی)	۱.۵ درصد	ارزش خودرو

۵.۲. هزینه‌های شماره‌گذاری و نقل و انتقال (پس از ترخیص)

هزینه‌هایی که پس از ترخیص از گمرک و در مرحله شماره‌گذاری و نقل و انتقال اعمال می‌شوند، عبارتند از [3]:

•عوارض راهنمایی و رانندگی: ۱۰ درصد ارزش گمرکی خودرو (طبق سند ترخیص).

•مالیات نقل و انتقال و عوارض شهرداری: ۳ درصد ارزش گمرکی (هنگام پلاک).

فصل ششم: فرآیند اجرایی ترخیص خودرو از گمرک (گام به گام)

فرآیند ترخیص خودرو از گمرک در ایران یک فرآیند پیچیده و چند مرحله‌ای است که نیازمند دقت در سامانه‌های الکترونیکی و رعایت مستمر ضوابط حقوقی است.²⁰

۶.۱. مراحل ثبت سفارش و ورود به گمرک

ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت (NTSW): واردکننده باید با ورود به سامانه NTSW، مشخصات فنی دقیق خودرو (مدل، سال ساخت، VIN، قیمت) را ثبت کرده و تأییدیه وزارت صمت را دریافت کند.²⁰ تخلیه خودرو بدون ثبت سفارش در گمرکات ممنوع است.¹
ورود خودرو و قبض انبار: پس از حمل و ورود به بندر، خودرو در انبارهای گمرکی تخلیه می‌شود. دریافت قبض انبار از گمرک، شروع فرآیند ترخیص را به طور رسمی اعلام می‌کند.²⁰
اظهارنامه گمرکی در سامانه EPL: واردکننده باید با ورود به سامانه EPL گمرک، اظهارنامه واردات را با جزئیات کامل فنی و اسنادی (فاکتور خرید، بارنامه، بیمه‌نامه) ثبت کرده و شماره کوتاژ دریافت کند.²⁰

۶.۲. ارزیابی، پرداخت و اخذ مجوزها

ارزیابی و کارشناسی گمرک: کارشناسان گمرک اسناد ارائه‌شده را با مشخصات فیزیکی خودرو (شماره شاسی، موتور) مطابقت می‌دهند.²⁰ در این مرحله، ارزش‌گذاری نهایی کالا نیز بر اساس ارزش CIF صورت می‌گیرد.²¹
اخذ مجوزهای قانونی: دریافت تأییدیه نهایی سازمان ملی استاندارد ایران (برای انطباق با یکی از استانداردهای WVTA، CCC یا EAC) و در صورت لزوم، مجوزهای محیط زیست، از الزامات ترخیص است.¹¹
پرداخت حقوق ورودی و عوارض: محاسبه و پرداخت کلیه مبالغ دولتی شامل حقوق ورودی (۴٪ حقوق گمرکی + سود بازرگانی)، مالیات بر ارزش افزوده (VAT)، عوارض هلال احمر، و هزینه مالی ۱.۵ درصد اسقاط.²⁰

۶.۳. ترخیص نهایی و شماره‌گذاری پلیس

ترخیص فیزیکی و برگ سبز گمرکی: پس از اتمام پرداخت‌ها و تأیید اسناد، پروانه ترخیص صادر شده و خودرو از انبار خارج می‌شود. در این مرحله، “برگ سبز گمرکی” به عنوان سند اولیه مالکیت خودرو صادر می‌گردد.²⁰
تکمیل عوارض شماره‌گذاری: پیش از دریافت پلاک، واردکننده باید عوارض باقی‌مانده شامل ۱۰ درصد عوارض راهنمایی و رانندگی، ۳ درصد نقل و انتقال دارایی و عوارض شهرداری را پرداخت کند.¹⁸
شماره‌گذاری پلیس راهور: نهایتاً با ارائه برگ سبز گمرکی و مدارک مالک، فرآیند شماره‌گذاری و نصب پلاک ملی انجام می‌پذیرد.²⁰

بروکراسی طولانی و ناهماهنگی در تخصیص ارز، یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که واردکنندگان با آن مواجه هستند.¹⁹ هرگونه تأخیر در این مراحل، منجر به تحمیل هزینه‌های انبارداری بیشتر و افزایش ریسک مالی ناشی از نوسان نرخ ارز می‌شود، که این خود عاملی در جهت تضعیف پتانسیل “ارزان‌قیمت” بودن خودروهای وارداتی است.

فصل هفتم: تحلیل ریسک‌های استراتژیک، چالش‌ها و چشم‌انداز بازار

واردات خودروهای اقتصادی در کنار فرصت‌ها، با ریسک‌های مالی، رگولاتوری و عملیاتی متعددی همراه است که نیازمند مدیریت دقیق استراتژیک است.

۷.۱. ریسک‌های مالی کلان و نفوذ سیاست داخلی

نوسان نرخ ارز و تخصیص نامنظم: مهم‌ترین ریسک مالی، نوسانات نرخ ارز و عدم تخصیص به موقع ارز توسط بانک مرکزی است.¹⁹ از آنجایی که حقوق ورودی و تمام عوارض بر اساس ارزش دلاری CIF محاسبه می‌شوند، واردکننده‌ای که با تأخیر در تخصیص ارز مواجه شود، عملاً با افزایش ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی قیمت تمام‌شده ریالی مواجه خواهد شد.
فشار ذی‌نفعان داخلی: اظهارات تولیدکنندگان و قطعه‌سازان داخلی مبنی بر اینکه واردات “تیر خلاص به صنعت خودروسازی” است و باعث ترس و واهمه آن‌ها شده است ¹، نشان‌دهنده یک ریسک جدی رگولاتوری است. این فشارها ممکن است منجر به تغییرات ناگهانی در آیین‌نامه‌ها، افزایش سختگیری‌ها در تأییدیه‌های استاندارد (به ویژه برای مدل‌های چینی/ارزان‌قیمت) یا افزایش مجدد سود بازرگانی در سال‌های آتی شود.

۷.۲. چالش‌های عملیاتی خدمات پس از فروش

واردات موفق و پایدار یک خودروی اقتصادی جدید به بازار مستلزم شبکه‌ای قوی از خدمات پس از فروش است. برای خودروهای چینی یا مدل‌های میکرو-EV که تازه وارد بازار می‌شوند، این شبکه هنوز به‌طور کامل توسعه نیافته است. عدم اطمینان مشتریان نسبت به گارانتی و تأمین قطعات یدکی، می‌تواند بر پذیرش بازار تأثیر منفی بگذارد.¹⁹

واردکنندگان باید با ایجاد قراردادهای رسمی با شرکت‌های تخصصی تأمین قطعات چینی (مانند شرکت‌هایی که لوازم یدکی لیفان، جک، و ام وی ام را توزیع می‌کنند) ¹²، توانایی خود را در ارائه خدمات پس از فروش استاندارد اثبات کنند تا از خدشه به اعتبار برند جلوگیری شود.

۷.۳. توصیه‌های استراتژیک و چشم‌انداز رقابتی

برای اطمینان از توجیه اقتصادی طرح واردات خودروهای ارزان‌قیمت، توصیه استراتژیک بر اساس تحلیل مالی و تعرفه‌ای فصل چهارم استوار است:

بهینه‌سازی بر اساس تعرفه، نه فقط قیمت FOB: واردکننده نباید صرفاً بر سقف ۱۰,۰۰۰ دلاری FOB تمرکز کند. در عوض، باید مدل‌هایی را در اولویت قرار دهد که در رده‌های تعرفه‌ای ۲۰٪ (بنزینی زیر ۱۰۰۰ سی‌سی) یا ۱۱٪ (تمام برقی) قرار می‌گیرند. انتخاب یک خودروی اقتصادی ۱۲۰۰ سی‌سی با قیمت FOB ارزان، به دلیل تعرفه ۷۰ درصدی، به سادگی ماهیت اقتصادی واردات را از بین می‌برد.
مزیت استراتژیک EVها: خودروهای تمام برقی ارزان‌قیمت (مانند چری QQ Ice Cream) نه تنها کمترین تعرفه (۱۱٪) را پرداخت می‌کنند ⁹، بلکه با دریافت تأییدیه CCC ¹¹ و پرداخت جایگزین ۱.۵ درصدی اسقاط ¹⁴، از یک مزیت مالی و لجستیکی بی‌نظیر برخوردار هستند که توجیه اقتصادی بالاتری نسبت به هر مدل بنزینی دارند.
مدیریت ریسک ترخیص: با توجه به طولانی بودن و عدم قطعیت در فرآیند ترخیص، واردکننده باید با استفاده از مشاوران متخصص گمرکی، فرآیند ثبت سفارش، تخصیص ارز و ارزیابی را با نهایت سرعت و دقت طی کند تا هزینه‌های انبارداری و ریسک ناشی از تغییرات نرخ ارز را به حداقل برساند.²⁰

در مجموع، سیاست‌های تعرفه‌ای جاری، واردات اقتصادی را به یک پازل استراتژیک تبدیل کرده است که پاسخ آن نه در قیمت جهانی خودرو، بلکه در انطباق مدل انتخابی با مشوق‌های تعرفه‌ای دولتی و مقررات فنی تسهیل شده برای خودروهای پاک و زیر ۱۰۰۰ سی‌سی نهفته است.

منابع

چالش‌های واردات خودرو و هراس تولیدکنندگان داخلی از رقابت – شرکت کارینا پارس, accessed on October 31, 2025, https://carinapars.com/%DA%86%D8%A7%D9%84%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88-%D9%88-%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3-%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF%DA%A9%D9%86%D9%86/
«خودروی اقتصادی» کلیدواژه واردات – دنیای اقتصاد, accessed on October 31, 2025, https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88-17/3868272-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%AF%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87-%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AA
لیست خودروهای زیر ۱۰ هزار دلار برای ورود به ایران + تصاویر – دنیای اقتصاد, accessed on October 31, 2025, https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-62/3913791-%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1
معرفی چند خودروی ۱۰ هزار دلاری برای واردات – Z4Car, accessed on October 31, 2025, https://z4car.com/news-iran/%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88%DB%8C-10-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C
جدیدترین قوانین و شرایط واردات خودرو در سال 1403 – یدکیجات, accessed on October 31, 2025, https://yadakijat.com/blog/%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B7-%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88/
نحوه محاسبه هزینه واردات خودروهای سواری | اسب بخار | مرجع تخصصی اخبار و ویدیوی خودرو, accessed on October 31, 2025, https://asbe-bokhar.com/article/news/%D9%86%D8%AD%D9%88%D9%87-%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D9%87-%D9%87%D8%B2%DB%8C%D9%86%D9%87-%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D8%A7/
لیست 10 ماشین ارزان قیمت مدل ۲۰۲۴ (قیمت به تومان) – فایندز, accessed on October 31, 2025, https://www.finds.ir/iran-news/car-prices/10-cheapest-new-cars-2024/30006/
مطمئن ترین خودروهای دست دوم با قیمت کمتر از 10 هزار دلار – پدال, accessed on October 31, 2025, https://www.pedal.ir/magazine/712203-most-reliable-used-cars-under-10000/
مراحل و نحوه ترخیص خودرو از گمرک – Khodro45, accessed on October 31, 2025, https://khodro45.com/mag/car-clearance-from-customs/
ارزان ترین خودروهای دنیا با حدود قیمت 10 هزار دلار – پدال, accessed on October 31, 2025, https://www.pedal.ir/vision/609832-cheapest-cars-with-a-price-of-10k-usd/
واردات خودروها چه ضوابط فنی دارد؟ – ایسنا, accessed on October 31, 2025, https://www.isna.ir/news/1402102618908/%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7-%DA%86%D9%87-%D8%B6%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D9%81%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF
مبین یدک: لوازم یدکی ماشین چینی (09300032042)+قیمت خرید لوازم یدکی چینی, accessed on October 31, 2025, https://mobinyadak.ir/
چین یدک | لوازم یدکی خودروهای چینی | ارسال فوری, accessed on October 31, 2025, https://chenyadak.ir/
گواهی اسقاط خودرو معادل ۱.۵ درصد قیمت خودروهای وارداتی – Z4Car, accessed on October 31, 2025, https://z4car.com/news-iran/%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88/%DA%AF%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%82%D8%A7%D8%B7-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88
اختصاص ۱.۵ درصد قیمت خودرو برای نوسازی خودروهای فرسوده به جای اسقاط – اقتصاد آنلاین, accessed on October 31, 2025, https://www.eghtesadonline.com/fa/news/671607/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%B5-%DB%B1%DB%B5-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%D9%82%DB%8C%D9%85%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%B3%D9%88%D8%AF%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%82%D8%A7%D8%B7
وزارت صمت: روند اسقاط به بن‌بست خورده بود/واریز ۱.۵ درصد قیمت خودرو – ایسنا, accessed on October 31, 2025, https://www.isna.ir/news/1401081812808/%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B5%D9%85%D8%AA-%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%B3%D9%82%D8%A7%D8%B7-%D8%A8%D9%87-%D8%A8%D9%86-%D8%A8%D8%B3%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF-%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B2-%DB%B1-%DB%B5-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%D9%82%DB%8C%D9%85%D8%AA
مالیات خودرو وارداتی، تعرفه مالیات واردات خودرو ۰۸ آبان ۱۴۰۴ – مجله آیتول, accessed on October 31, 2025, https://itoll.com/news/imported-car-tax/
دستور‌العمل جدید نحوه محاسبه هزینه واردات خودرو – زومیت, accessed on October 31, 2025, https://www.zoomit.ir/car/192098-new-procedure-calculating-importing-car-cost/
مشکلات واردات خودرو و پیامدهای آن برای مردم و شرکت‌ها – اتومدیا, accessed on October 31, 2025, https://automedia.ir/%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86/
ترخیص خودرو از گمرک ایران | مراحل، مدارک و هزینه‌ها – بازرگانی نوید, accessed on October 31, 2025, https://www.bazarganinavid.com/%D8%AA%D8%B1%D8%AE%DB%8C%D8%B5-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88/
نحوه تعیین ارزش گمرکی کالای وارداتی – دادپویان حامی, accessed on October 31, 2025, https://hamilaw.ir/how-to-determine-the-customs-value-of-imported-goods/

گزارش تخصصی واردات خودرو زیر ۱۰۰۰۰ دلار: راهنمای انتخاب مدل، ترخیص گمرکی و مدل‌سازی مالی