راهنمای جامع رجیستری گوشی مسافری سال ۱۴۰۴

رجیستری فرآیندی است که طی آن، گوشی‌های وارداتی توسط مسافران قانونی شناخته شده و به شبکه مخابراتی کشور متصل می‌شوند تا از قاچاق و ورود غیرقانونی دستگاه‌ها جلوگیری شود.¹¹ رجیستری گوشی مسافری سال ۱۴۰۴، با تغییراتی از جمله یکسان شدن نرخ‌های تعرفه‌ای مسافری و تجاری مواجه شده. در ادامه به طور کامل به این موضوع خواهیم پرداخت.

مقررات و محدودیت‌های ورود گوشی مسافری

مراحل اولیه: اظهارنامه گمرکی گوشی مسافری (درگاه epl.irica.ir)

رجیستری در رویه مسافری، برای دستگاه‌هایی الزامی است که توسط مسافران و نه از مسیر واردات تجاری به کشور وارد شده‌اند و قرار است بیش از ۳۰ روز از خدمات شبکه اپراتورهای داخلی استفاده کنند.^۲

شرایط و مهلت‌های قانونی ثبت دستگاه مسافری

بر اساس مقررات جاری، هر مسافر حقیقی در طول یک سال شمسی، تنها مجاز به ثبت و رجیستر کردن یک دستگاه تلفن همراه است.^۳ مهم‌ترین الزام زمانی در این فرآیند، مهلت ۳۰ روزه از تاریخ ورود مسافر به کشور است.^۵ اگر مسافر ظرف این مهلت اقدام به تکمیل اظهارنامه گمرکی و پرداخت عوارض نکند، پس از انقضای مهلت، سرویس اپراتور دستگاه قطع خواهد شد و گمرک هیچ مسئولیتی در قبال ثبت شناسه دستگاه نخواهد پذیرفت.^۲ همچنین، مسافران تبعه خارجی در صورت قصد اقامت بیش از یک ماه در ایران، پس از گذشت یک ماه از ورود، باید به صورت حضوری در گمرکات اجرایی نسبت به ثبت دستگاه اقدام کنند.^۴

راهنمای عملی ثبت اظهارنامه در سامانه گمرک

فرآیند اظهارنامه گمرکی برای گوشی‌های مسافری باید از طریق سامانه گمرک جمهوری اسلامی ایران به نشانی epl.irica.ir/ImeiRegister انجام پذیرد.^۱ مراحل کار باید با دقت بالا و به ترتیب زیر انجام شود:

1. ورود IMEI دستگاه: در این مرحله، شناسه ۱۵ رقمی IMEI اول دستگاه باید بدون هیچگونه ممیز یا خط تیره وارد شود. نکته حیاتی برای دستگاه‌های دو سیم‌کارته (Dual SIM) این است که حتماً باید شناسه IMEI دوم و در صورت لزوم، سوم دستگاه نیز ثبت گردد.¹ در صورتی که دستگاه دو سیم‌کارته باشد و تنها یک IMEI وارد شود، سیستم خطای عدم تطابق تعداد شناسه‌ها را نشان می‌دهد، که به این معناست که رجیستری ناقص خواهد بود.^۱
2. تأیید مشخصات: پس از ورود IMEIها، سامانه به صورت خودکار استعلامی از همتا می‌گیرد و مشخصات فنی دستگاه (شامل برند و مدل) نمایش داده می‌شود. مسافر باید این مشخصات را با دستگاه مطابقت داده و تأیید کند.^۱
3. تکمیل اطلاعات هویتی: وارد کردن دقیق اطلاعات هویتی مسافر (مطابق پاسپورت) و شماره تلفن همراه الزامی است. این اطلاعات هویتی باید حتماً متعلق به خود مسافر باشد.^۱
4. احراز هویت و پرداخت عوارض: پس از تکمیل و تأیید اطلاعات، یک کد امنیتی برای احراز شماره تلفن همراه ارسال می‌شود. در نهایت، متقاضی وارد مرحله پرداخت آنلاین عوارض گمرکی می‌شود.^۱

الزام مالکیت در فرآیند پرداخت:

برای جلوگیری از سوءاستفاده از پاسپورت مسافران، قوانین سختگیرانه‌ای در نظر گرفته شده است که بر اساس آن، مالک سیم‌کارت، دارنده پاسپورت و شخصی که اقدام به پرداخت حقوق ورودی می‌کند، باید یک نفر باشد.۳ این سازوکار، زمینه تخلف فروش اطلاعات پاسپورت برای رجیستری دستگاه‌های تجاری را که به اختلاف قیمت نجومی دامن می‌زند، تا حدودی محدود می‌کند.۳

محدودیت اصلی برای رجیستری مسافری، امکان فعال‌سازی تنها یک دستگاه تلفن همراه در سال به ازای هر مسافر با استفاده از پاسپورت وی است.^۳ برای ثبت دستگاه، مسافر ایرانی پس از اظهار حضوری یک ماه فرصت دارد تا با مراجعه به سامانه گمرک نسبت به پرداخت عوارض اقدام نماید.^۳ اظهار اطلاعات دستگاه (مانند شناسه IMEI) باید هنگام ورود به کشور و قبل از خروج از سالن مسافری گمرکات انجام گیرد.^۴

نحوه محاسبه هزینه نهایی رجیستری گوشی مسافری

محاسبه رجیستری گوشی مسافری سال ۱۴۰۴ تابع سه مرحله اساسی است: ارزش‌گذاری، تعیین نرخ ارز و اعمال تعرفه.

1. ارزش‌گذاری گوشی: ابتدا باید ارزش گوشی بر اساس فاکتور خرید یا قیمت مرجع موجود در سیستم گمرک، بر مبنای یورو تعیین شود.^۴
2. اعمال نرخ ارز سنا: ارزش یورو/دلار به ریال، برخلاف رویه تجاری، با نرخ روز فروش اسکناس سامانه سنا اعلامی بانک مرکزی تبدیل می‌شود.
3. محاسبه حقوق ورودی: حقوق ورودی واردات گوشی مسافری در سال ۱۴۰۴ به شرح زیر است:
   نکته مهم: بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۴ و مصوبات هیئت وزیران، نرخ ارز مبنای محاسبه حقوق ورودی، بر اساس میانگین نرخ ارز مرکز مبادله طلا و ارز در اسفندماه ۱۴۰۳ تعیین شده است.
   • مالیات بر ارزش افزوده (VAT): نرخ این مالیات در سال ۱۴۰۴ معادل ۱۰ درصد ارزش کالا و خدمات تعیین شده است.
   • عوارض جانبی: علاوه بر موارد فوق، عوارضی مانند عوارض هلال احمر و عوارض پسماند (معادل نیم در هزار ارزش کالا) نیز باید اضافه شود.
   • تفکیک حقوق گمرکی و سود بازرگانی بر اساس ارزش دستگاه (به یورو):
   • نرخ حقوق گمرکی و سود بازرگانی بسته به قیمت دستگاه و رویه واردات (تجاری در مقایسه با مسافری/پستی) متفاوت است:
   • گوشی‌های تا ۶۰۰ یورو:
   • حقوق گمرکی: ۴ درصد.
   • سود بازرگانی: حداکثر ۶ درصد (رویه تجاری) و حداکثر ۱۲ درصد (رویه مسافری و پستی).
   • گوشی‌های ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ یورو:
   • حقوق گمرکی: ۱۵ درصد.
   • سود بازرگانی: حداکثر ۶ درصد (رویه تجاری) و حداکثر ۱۲ درصد (رویه مسافری و پستی).
   • گوشی‌های بالاتر از ۱۰۰۰ یورو:
   • حقوق گمرکی: ۳۰ درصد.
   • سود بازرگانی: حداکثر ۶ درصد (رویه تجاری) و حداکثر ۱۲ درصد (رویه مسافری و پستی).

مراحل پرداخت عوارض و فعال‌سازی در سامانه همتا

فرآیند قانونی رجیستری گوشی مسافری سال ۱۴۰۴ از طریق دو سامانه اصلی انجام می‌شود:

1. پرداخت عوارض گمرکی: مسافر باید با مراجعه به درگاه رسمی گمرک (irica.ir)، قسمت ثبت اطلاعات گوشی تلفن همراه، مراحل اظهار را انجام داده و با شناسه IMEI و مدارک هویتی نسبت به پرداخت آنلاین عوارض اقدام کند.^۵
2. فعال‌سازی نهایی در همتا: پس از پرداخت موفقیت‌آمیز عوارض، کد فعال‌سازی برای سیم‌کارت مسافر ارسال می‌شود. برای نهایی کردن رجیستری، مسافر باید به سامانه همتا (hamta.ntsw.ir) یا کد دستوری #۷۷۷۷* مراجعه کرده و با وارد کردن کد فعال‌سازی، گوشی را روی سیم‌کارت خود فعال کند تا دستگاه به صورت دائمی در شبکه مخابراتی کشور قابل استفاده باشد.^۳

منابع

1. October 31, 2025, https://www.digikala.com/mag/hamta-site-guide/
2. راهنمای ثبت گوشی تلفن همراه در سامانه رجیستری epl.irica.ir/ImeiRegister epl.irica.gov.ir/, accessed on October 31, 2025, https://bayanbox.ir/view/4885326321580263739/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%DB%8C-%D8%B1%D8%AC%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%B1%DB%8C-2.pdf
3. آموزش ثبت رجیستری دستگاه برای مسافران سفرهای خارجی – فروشگاه اینترنتی آسون دیجیتال, accessed on October 31, 2025, https://asoondigital.com/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D8%B1%D8%AC%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86/
4. اخبار سامانه همتا – قطره, accessed on October 31, 2025, https://www.ghatreh.com/news/tag/822854-1/0/20
5. گوشی مسافری را چگونه رجیستر کنیم – زومیت, accessed on October 31, 2025, https://www.zoomit.ir/tech-iran/364499-how-to-register-mobile-import-by-person/
6. آموزش ریجستری گوشی مسافری در کمتر از 3 دقیقه – شرکت بازرگانی راهکار تجارت پایا, accessed on October 31, 2025, https://rahkartejarat.com/how-to-register-your-phone-2/
7. اظهارنامه گمرکی تلفن همراه – سامانه ثبت نام اظهارنامه گوشی – مشاوره حقوقی دینا, accessed on October 31, 2025, https://www.heyvalaw.com/web/articles/view/4621/%D8%A7%D8%B8%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%DA%AF%D9%85%D8%B1%DA%A9%DB%8C-%D8%AA%D9%84%D9%81%D9%86-%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87.html
8. اختلاف قیمت نجومی میان رجیستری موبایل مسافری و تجاری … – همشهری, accessed on October 31, 2025, https://www.hamshahrionline.ir/news/986803/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81-%D9%82%DB%8C%D9%85%D8%AA-%D9%86%D8%AC%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%AC%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D8%A1%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87