صادرات پرسود به چین: فهرست ۱۵ کالای پُرتقاضای استراتژیک ایران برای تجارت موفق ۱۴۰۴

ارسال شده توسط admin آبان ۲۲, ۱۴۰۴

فهرست مطالب

مقدمه

جمهوری خلق چین در سال‌های اخیر، همواره به عنوان مهم‌ترین شریک تجاری و اصلی‌ترین مقصد صادرات غیرنفتی ایران مطرح بوده است.1 این رابطه استراتژیک، با وجود چالش‌های مالی و لجستیکی ناشی از محدودیت‌های بین‌المللی، زمینه‌ساز بخش عمده‌ای از ارزآوری کشور بوده است. گزارش‌های گمرکی نشان می‌دهند که چین در پنج ماهه نخست سال ۱۴۰۴ با سهمی معادل ۲۶ درصد، همچنان در جایگاه نخست مقاصد صادراتی ایران قرار دارد و بیش از ۵.۴ میلیارد دلار کالا از ایران وارد کرده است.2 با این حال، تجارت با چین نیازمند درک عمیق از ساختار بازار، الزامات قانونی سختگیرانه پکن، و شناخت دقیق کالاهایی است که نه تنها حجم بالایی دارند، بلکه حاشیه سود قابل توجهی را نیز تضمین می‌کنند. هدف از این گزارش تخصصی، تحلیل روند جاری مبادلات و معرفی ۱۵ قلم کالای پُرتقاضا و پرسود استراتژیک است که صادرکنندگان ایرانی باید برای دستیابی به تجارت پایدار و ارزش‌آفرین، روی آن‌ها متمرکز شوند.

چرا بازار چین، کلید توسعه صادرات غیرنفتی ایران است؟

بازار چین با بیش از ۱.۴ میلیارد نفر جمعیت و تولید ناخالص داخلی عظیم 3، بزرگترین بازار مصرف دنیا محسوب می‌شود. برای ایران، چین نه فقط یک خریدار، بلکه یک مقصد استراتژیک برای فروش محصولات اولیه و مواد واسطه‌ای است.

تحلیل وضعیت تجاری ۱۴۰۴ و نیت استراتژیک چین

آمار تجارت خارجی کشور در سال ۱۴۰۳ نشان داد که تجارت ۱۳۰ میلیارد دلاری ایران با دنیا محقق شده و صادرات غیرنفتی از نظر وزنی ۱۰ درصد افزایش داشته است.1 در ادامه این روند، چین با ۱۹ میلیارد و ۳۲۵ میلیون دلار، یکی از عمده‌ترین طرف‌های معامله وارداتی کشورمان در سال گذشته بوده است.4

با وجود حجم بالای مبادلات، در ۹ ماهه سال ۲۰۲۳، تراز مبادلات تجاری ایران و چین بیش از ۴.۲۱ میلیارد دلار به نفع طرف چینی بوده است.5 این تراز منفی نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از صادرات ایران شامل مواد خام یا کم‌فرآوری شده است.

زنگ خطر کاهش ارزش صادرات: لزوم تغییر رویکرد

مرور دقیق آمارها در پنج ماهه نخست سال ۱۴۰۴ تصویری روشن از چالش‌های اقتصاد تجاری ایران ارائه می‌دهد. در این مدت، کل صادرات غیرنفتی ایران از لحاظ وزنی رشد ناچیز ۰.۰۷ درصدی داشته است؛ اما از منظر ارزشی، با کاهش قابل توجه بیش از ۶ درصدی مواجه شده است.2

این تفاوت میان رشد وزنی و افت ارزشی، دلالت بر یک واقعیت اقتصادی مهم دارد: استراتژی فعلی صادراتی ایران که غالباً بر مبنای خام‌فروشی استوار است، در بلندمدت منجر به از دست دادن سودآوری حقیقی خواهد شد.2 به عبارت دیگر، محصولات حجیم و کم‌ارزش جایگزین بخشی از کالاهای با ارزش افزوده بالاتر شده‌اند. این روند، زنگ هشداری است که سیاست‌گذاران تجاری را به سوی تمرکز بر تولید و صادرات کالاهای نهایی، دانش‌بنیان، و فرآوری‌شده هدایت می‌کند تا ارزش هر تن کالای صادراتی افزایش یابد.6 ورود موفق به بازار چین مستلزم تغییر تمرکز از حجم‌فروشی به ارزش‌آفرینی است.

تحلیل فرصت‌های طلایی: ۱۵ کالای پرسود و پُرتقاضا برای نفوذ در بازار چین

لیست کالاهای پرسود برای صادرات به چین باید بر اساس ترکیب مزیت حجمی (برای ارزآوری اولیه) و مزیت حاشیه سود بالا (برای پایداری مالی) انتخاب شوند.

دسته اول: مواد اولیه استراتژیک و فرآورده‌های پتروشیمی (ستون فقرات ارزآوری)

محصولات پتروشیمی، شیمیایی و معدنی بخش اعظم صادرات ایران به چین را تشکیل می‌دهند و بیشترین حجم ارزشی را به خود اختصاص داده‌اند.5

۱. پلیمرهای اتیلنی (Ethylene Polymers – HS 39)

این گروه کالایی، به‌خصوص گریدهای مختلف پلی‌اتیلن، جایگاه ممتازی در صادرات ایران به چین دارد. در سال‌های اخیر، ۲.۵ میلیون تن پلی‌اتیلن به ارزش بالغ بر ۲ میلیارد و ۷۶۱ میلیون دلار صادر شده است که آن را در ردیف دومین کالای صادراتی غیرنفتی ایران به چین قرار می‌دهد.7 طبق آمار سال ۲۰۲۳، پلیمرهای اتیلنی با ۱.۲۶ میلیارد دلار، در صدر فهرست صادرات به چین قرار داشته‌اند.8

نکته استراتژیک: برای مقابله با کاهش ارزش دلاری کالاهای حجیم، صادرکنندگان باید به جای تمرکز بر گریدهای عمومی، به سمت صادرات گریدهای تخصصی و ترکیبات پلیمری (کامپاندها) که دارای مشخصات فنی خاص برای صنایع بسته‌بندی پیشرفته یا قطعات خودرو در چین هستند، حرکت کنند. این محصولات حاشیه سود بالاتری نسبت به فروش گرانول خام دارند.

۲. متانول، بوتان مایع شده و بوتادین (HS 29)

بوتان مایع شده و متانول به ترتیب سومین و چهارمین محصولات صادراتی ایران به چین هستند که ارزشی بالغ بر ۲.۱۳ میلیارد دلار و ۱.۸۸ میلیارد دلار در سال‌های اخیر داشته‌اند.7 چین به عنوان بزرگترین مصرف‌کننده متانول در جهان، بازار مطمئنی برای تأمین این محصول است.

نکته عملیاتی: تضمین امنیت زنجیره تأمین و ارائه متانول و بوتان در قالب قراردادهای بلندمدت و با کیفیت ثابت، مهم‌تر از فروش‌های نقطه‌ای در نوسانات لحظه‌ای بازار جهانی است.

۳. مواد شیمیایی آلی پیشرفته (Acyclic Alcohol Derivatives – HS 29)

این دسته از محصولات در حوزه مواد شیمیایی آلی، به دلیل استفاده در صنایع واسطه‌ای چین، دارای ارزش صادراتی بالایی هستند. این اقلام در سال ۲۰۲۳ به ارزش ۵۴۲ میلیون دلار به چین صادر شده‌اند.8 این رقم نشان‌دهنده تقاضای پایدار و بالای صنایع شیمیایی چین برای مواد واسطه‌ای است که ایران در تولید آن‌ها مزیت نسبی دارد. این محصولات امکان افزایش ارزش افزوده در بخش پتروشیمی را فراهم می‌کنند.

۴. سنگ‌آهن، کنسانتره و سرباره (Iron Ore and Concentrates – HS 26)

محصولات معدنی اعم از کنسانتره و سنگ‌آهن از اقلام مهم صادراتی ایران به چین در سال‌های اخیر بوده‌اند.5 سنگ‌آهن در سال ۲۰۲۵ نیز صادراتی معادل ۶۰.۴ میلیون دلار به چین داشته و بخش کلی “سنگ، سرباره و خاکستر” سهمی ۲۹.۵ درصدی از کل صادرات ایران به چین در سال ۲۰۲۳ را داشته است.8

نکته استراتژیک: با توجه به نیاز استراتژیک چین به مواد معدنی حیاتی و عناصر کمیاب 10، صادرکنندگان باید به سمت فرآوری و صادرات کنسانتره آهن یا گندله (محصولات با عیار بالا) حرکت کنند. بهبود زیرساخت‌های لازم برای حمل و نقل و لجستیک و تنوع در صادرات فرآوری شده، می‌تواند ایران را از نوسانات قیمت سنگ‌آهن خام در بازارهای جهانی دور نگه دارد.12

۵. کاتد مس و محصولات مسی (Copper Cathodes – HS 74)

فلزات مهمی مانند مس، آهن، آلومینیوم و روی در زمره صادرات ایران به چین هستند.13 مس و مصنوعات مسی (HS 74) یک فرصت مهم برای ارزآوری پایدار است.14 با توجه به تمرکز چین بر توسعه زیرساخت‌های انرژی سبز و خودروهای برقی، تقاضای جهانی برای مس با خلوص بالا (کاتد مس) رو به افزایش است.

نکته عملیاتی: صادرات کاتد مس با خلوص بالا نسبت به فروش کنسانتره مس، حاشیه سود و درآمدزایی مطمئن‌تری را به همراه دارد و از ارزش ریالی بالایی برخوردار است.

دسته دوم: محصولات کشاورزی و خشکبار ممتاز (جلب اعتماد مصرف‌کننده چینی)

چین در حال تبدیل شدن به یک بازار مصرفی بزرگ برای محصولات غذایی و ارگانیک ممتاز است.15 صادرکنندگان باید از شهرت جهانی کیفیت محصولات ایرانی در این حوزه بهره ببرند.

۶. پسته ایرانی (Pistachios – بسته‌بندی شده)

پسته از محبوب‌ترین خشکبار ایرانی در بین چینی‌ها محسوب می‌شود.13 ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان، فرصت‌های تجاری بزرگی در این بخش دارد.

بینش تحلیلی: افزایش سودآوری در پسته مستلزم کنار گذاشتن خام‌فروشی و تمرکز بر صادرات محصول فرآوری شده، برشته‌شده و بسته‌بندی نهایی با برندسازی قوی ایرانی است. این رویکرد ضمن افزایش حاشیه سود، هویت محصول را در بازار چین تثبیت می‌کند.

۷. زعفران (Saffron)

زعفران ایرانی، به دلیل کیفیت بی‌نظیر کروسین، در بازار چین بسیار پرتقاضا است.17 چینی‌ها به محصولات سلامت‌محور و دارویی گیاهی توجه ویژه‌ای دارند.15

چالش و فرصت: بازار زعفران چین بسیار رقابتی است 18 و واردات آن مستلزم اخذ گواهی‌های دقیق بهداشتی و قرنطینه‌ای، گواهی مبدأ و استاندارد است.17 عدم رعایت استانداردهای چین می‌تواند منجر به مصادره محموله‌ها شود.20 موفقیت پایدار در این بازار نیازمند تضمین‌های مشترک بین نهادهای نظارتی ایران و طرف چینی برای کاهش ریسک و افزایش اعتماد است.

۸. آبزیان و محصولات شیلاتی (Fish and Aquatic Products)

صادرات ماهی، خاویار و سایر آبزیان به چین در حال حاضر یکی از حوزه‌های فعال برای تجار ایرانی است.17 چین بزرگترین بازار غذاهای دریایی جهان است.

نکته عملیاتی: صادرات موفق آبزیان به چین نیازمند رعایت الزامات سختگیرانه CCIC چین، از جمله دریافت گواهی‌های بهداشتی و دامپزشکی (مانند HACCP) است.19

۹. انجیر خشک و کشمش (Dried Fruits)

انجیر خشک و کشمش، در کنار پسته و بادام، از دیگر خشکبار پرطرفدار ایرانی در چین هستند.13 با این حال، رقابت در این بخش از سوی کشورهایی مانند شیلی، تایلند و آمریکا شدید است.16

بینش تحلیلی: صادرکنندگان ایرانی باید مزیت ارگانیک بودن و کیفیت جغرافیایی محصولات خاص (مانند انجیر استهبان یا کشمش ملایر) را برجسته سازند و این مشخصات را در بسته‌بندی نهایی و کمپین‌های بازاریابی منعکس کنند.

۱۰. گل محمدی، عصاره و اسانس‌های گیاهی

عمده تقاضا برای گل محمدی ایرانی از کشور چین و کشورهای حوزه خلیج فارس است.23 این تقاضا فرصت عظیمی برای توسعه صادرات محصولات جانبی ایجاد می‌کند.

فرصت ارزش افزوده: تمرکز بر صادرات عصاره و اسانس‌های گیاهی با خلوص بالا، به‌ویژه اسانس گل محمدی که در صنایع عطرسازی، آرایشی و بهداشتی چین کاربرد دارد، می‌تواند سودآوری را به شدت افزایش دهد. چین به عنوان تأمین‌کننده محصولات دارویی، کشاورزی و فناوری اطلاعات 15، به دنبال مواد اولیه باکیفیت بالا است.

دسته سوم: کالاهای نهایی و محصولات دانش‌بنیان (افزایش‌دهندگان حاشیه سود)

انتقال تمرکز از صادرات مواد خام به کالاهای نهایی و فناورانه، تنها راه برای ارتقای تراز تجاری و افزایش ارزش صادراتی ایران است.

۱۱. محصولات دانش‌بنیان شیمیایی پیشرفته

شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی، چین را به‌عنوان مقصد نخست صادرات خود برگزیده‌اند.24 این محصولات در سال ۱۴۰۲، سهم ۵ درصدی از ارزش کل صادرات کشور را به خود اختصاص دادند. مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوری‌های شیمیایی حدود ۸۰ درصد ارزش صادرات این شرکت‌ها را تشکیل می‌دهند.6

نکته کلیدی: ارزش هر تن کالای صادراتی دانش‌بنیان، تقریباً دو برابر متوسط ارزش هر تن کالای صادراتی کشور در سال ۱۴۰۲ بوده است (۶۹۵ دلار در مقابل ۳۶۲ دلار).6 این آمار، گواه آن است که توسعه این بخش (شامل نانو مواد، کاتالیست‌های صنعتی و مواد اولیه تخصصی) شاه‌کلید رهایی از خام‌فروشی و جبران کاهش ارزش دلاری صادرات است.

۱۲. فرش دستباف و صنایع دستی لوکس

بازار چین یک فرصت طلایی برای فرش دستباف ایرانی فراهم کرده است. برخلاف بسیاری از کشورهای جهان، چین در سه سال اخیر رشد ۲۵ درصدی در واردات فرش داشته و ذائقه مردم این کشور به سمت فرش اصیل ایرانی گرایش پیدا کرده است.25

مزیت استثنایی تعرفه‌ای: توافقنامه‌های تجاری بین ایران و چین، یک مزیت تعرفه‌ای بی‌نظیر ایجاد کرده است. در حالی که رقبای ایران ممکن است ملزم به پرداخت ۱۳۰ درصد تعرفه باشند، فرش ایرانی با تعرفه‌ای حدود ۳۰ درصد وارد بازار چین می‌شود.25 این مزیت رقابتی، حاشیه سود را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد (فرشی که در ایران هزار یوان قیمت دارد، در چین تا هفت هزار یوان فروخته می‌شود).25

۱۳. سنگ‌های کوپ و اسلب (برش و فرآوری شده)

صادرات سنگ (مرمریت، گرانیت و تراورتن) به‌صورت کوپ و اسلب، بخش عمده‌ای از صادرات مواد معدنی ایران را در بر می‌گیرد.13 چین بزرگترین مصرف‌کننده سنگ‌های ساختمانی در جهان است.

نکته تخصصی: تمرکز بر فرآوری کامل سنگ (تولید اسلب و تایل با کیفیت صادراتی) به جای خام‌فروشی کوپ، ارزش افزوده بیشتری ایجاد می‌کند. کیفیت بالای سنگ‌های تزئینی ایرانی تقاضای بالایی در پروژه‌های لوکس ساختمانی چین دارد.

۱۴. مواد شوینده، صابون و بهداشتی

انواع محصولات شوینده و بهداشتی مانند صابون، پودر لباس‌شویی، شامپو و انواع سفیدکننده‌ها از جمله کالاهایی هستند که بازار پُرتقاضایی در کشور چین دارند.26

چالش برندسازی: این بازار نیازمند برندسازی قوی، تطبیق با استانداردهای داخلی چین و اخذ گواهی‌های لازم است. محصولات آرایشی و بهداشتی مشمول الزامات سختگیرانه گواهی استاندارد اجباری چین (CCC) هستند.27

۱۵. پوست خام و چرم (Raw Hides and Leather)

پوست چرم حیواناتی مانند گاو، گوسفند و بز از دیگر اقلام صادراتی به چین است.13 چین دارای صنعت عظیم نساجی و چرم‌سازی است و نیازمند تأمین چرم خام با کیفیت بالا برای تکمیل زنجیره تولید خود است.

بینش تحلیلی: اگرچه این یک کالای خام محسوب می‌شود، اما کیفیت منحصر به فرد پوست‌های ایرانی می‌تواند حاشیه سود ثابتی را برای تجار فراهم کند.

الزامات حقوقی و استانداردها: قوانین سختگیرانه گمرک چین برای واردات

صادرات موفق به چین مستلزم تطابق کامل با مقررات غیرتعرفه‌ای و فنی پکن است. این مقررات، به‌ویژه در حوزه‌های ایمنی، بهداشت و قرنطینه، بسیار سختگیرانه هستند.

مدارک و گواهی‌های حیاتی برای کالاها (CCIC و CCC)

چین قوانین و مقررات سختگیرانه‌ای در خصوص واردات دارد که شامل استانداردهای ایمنی غذایی، قرنطینه گیاهی و الزامات بسته‌بندی است.19

ضرورت گواهی CCC (China Compulsory Certification)

گواهی اجباری چین (CCC) برای ورود محصولات ۱۹ تا ۲۰ گروه کالایی در ۱۳۲ طبقه (از جمله تجهیزات فناوری اطلاعات، وسایل نقلیه موتوری، قطعات خودرو و لوازم برقی خانگی) ضروری است.27 این گواهی مرغوبیت و کیفیت محصول را تایید نمی‌کند، بلکه تضمین می‌کند محصول با استانداردهای ایمنی و سازگاری الکترومغناطیسی (EMC) چین مطابقت دارد.28 صادرکنندگان کالاهای صنعتی باید حتماً این علامت را کسب کنند تا مجوز ورود به بازار چین را داشته باشند.

گواهی CCIC و مقررات قرنطینه‌ای برای محصولات کشاورزی

محصولات کشاورزی و غذایی ایرانی باید گواهی CCIC (گواهی پیش بازرسی کالا در کشور مبدأ) و سایر مجوزهای بهداشتی را دریافت کنند.19 مدارک لازم شامل مجوز صادرات، گواهی مبدأ، گواهی بهداشتی (از وزارت بهداشت ایران) و مجوز قرنطینه (از سازمان دامپزشکی یا حفظ نباتات) است.19

اهمیت نهادهای نظارتی: چینی‌ها در زمینه واردات محصولات کشاورزی و غذایی، سختگیری‌های بالایی را اعمال می‌کنند. این سختگیری‌ها شامل نمونه‌گیری و آزمایش دقیق بسته‌ها به جای نمونه‌برداری تصادفی است. تجربه مصادره محموله‌های زعفران ایرانی به دلیل عدم تطابق با استانداردهای گمرکی، نشان‌دهنده ریسک بالای عدم رعایت این مقررات است.20 به همین دلیل، موفقیت پایدار در صادرات غذایی مستلزم تفاهم‌نامه‌های رسمی و تضمین‌های مشترک بین نهادهای نظارتی ایران و طرف چینی است تا ریسک‌های تجاری برای بازرگانان کاهش یابد.

مدیریت چالش‌های لجستیکی و مالی در تجارت با چین (ناوبری تحریم‌ها)

تحریم‌های ثانویه آمریکا مهم‌ترین چالش را در بخش‌های حمل و نقل و تسویه حساب‌های بانکی ایجاد کرده است، اما چین راه‌حل‌های داخلی خود را برای دور زدن این موانع توسعه داده است.

راهکارهای حمل و نقل در شرایط تحریم (دریایی و ریلی)

تحریم‌های آمریکا باعث شده است که کشتی‌های ناوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در بنادر اصلی چین پهلوگیری نکنند.30 این مسئله فرآیند حمل و نقل دریایی مستقیم کالا را مختل کرده است.

راه‌حل لجستیکی:

۱. استفاده از ظرفیت‌های سند همکاری: با امضای سند همکاری بلندمدت ایران و چین، انتظار می‌رود محدودیت‌های تحریمی آمریکا از طریق توافقات سیاسی و اقتصادی کم‌اثر شوند.30

۲. حمل و نقل ریلی: شرکت‌های بزرگ لجستیکی ریلی چین، مانند CRRC، به صراحت اعلام کرده‌اند که تحریم‌های آمریکا مشکل بزرگی برای همکاری‌های فی‌مابین ایجاد نمی‌کند، زیرا محصولات و تجهیزات آن‌ها در داخل چین تولید می‌شوند و از پیشنهادات آمریکا تبعیت نمی‌کنند.31

۳. حمل و نقل ترکیبی: صادرکنندگان باید از مسیرهای حمل و نقل ترکیبی (Relay Shipping) از طریق بندرهای واسط منطقه (مانند امارات) یا گسترش زیرساخت‌های ریلی کریدور شرق استفاده کنند، به‌ویژه برای کالاهای حساس و با ارزش افزوده بالا (مانند تجهیزات دانش‌بنیان).

سیستم‌های پرداخت جایگزین و تسویه حساب تجاری

وجود تحریم‌ها انتقال دلار و استفاده از شبکه سوئیفت را غیرممکن ساخته است. در این شرایط، اتخاذ سیستم‌های جایگزین مبتنی بر ارز ملی چین ضروری است.

CIPS: جایگزین یوآن-محور برای سوئیفت

سیستم پرداخت بین‌بانکی فرامرزی چین (CIPS) که مبتنی بر یوآن است، به عنوان یک جایگزین اساسی برای سوئیفت و راهی برای فرار از تله تحریمی ایالات متحده طراحی و عملیاتی شده است.32 این سیستم تسویه‌حساب مطمئن، کارآمد و کم‌هزینه را برای معاملات فرامرزی تسهیل می‌کند و تمرکز بر یوآن به معنای حذف کامل دلار از معاملات است.32

استفاده از تضاد ژئوپلیتیک: صادرکنندگان ایرانی باید از استراتژی چین در کاهش وابستگی به دلار و سوئیفت بهره ببرند و فعالانه حساب‌های یوان در بانک‌های طرف معامله چینی افتتاح کرده و از CIPS به عنوان مسیر اصلی استفاده نمایند.

تراکنش‌های بانکی غیردلاری و ارزهای دیجیتال

پرداخت از طریق تراکنش‌های بانکی (با ارزهای غیردلاری مانند یوان) همچنان برای انتقال مقادیر زیاد یک روش امن و قابل پیگیری است.34 علاوه بر این، استفاده از ارزهای دیجیتال (کریپتوکارنسی) به دلیل سرعت بالا، امنیت و انجام معاملات بدون نیاز به واسطه‌های دولتی و بانکی، به یک روش رایج برای تسویه حساب‌های تجاری با چین، به‌ویژه برای معاملات کوچک تا متوسط با حاشیه سود بالا، تبدیل شده است.34

نتیجه‌گیری و توصیه‌های استراتژیک

تجارت با چین در سال‌های آتی، مستلزم یک بازنگری استراتژیک کامل است. با توجه به آمار نگران‌کننده کاهش ۶ درصدی ارزش صادرات در پنج ماهه نخست ۱۴۰۴، تمرکز بر کالاهای حجیم و خام‌فروشی دیگر یک استراتژی سودآور و پایدار نیست.2

توصیه نهایی برای صادرکنندگان:

۱. تغییر ترکیب کالا: تمرکز باید از مواد اولیه عمومی (مانند سنگ‌آهن خام و پلیمرهای گرید پایین) به محصولات با ارزش افزوده بالا منتقل شود. محصولات دانش‌بنیان شیمیایی و محصولات نهایی (مانند فرش دستباف با مزیت تعرفه ۳۰ درصدی) کلید افزایش ارزش هر تن صادرات هستند.6

۲. تطبیق کامل با الزامات چین: تجارت پایدار با چین نیازمند پذیرش کامل و بدون نقص استانداردهای غیرتعرفه‌ای پکن است. اخذ گواهی‌های اجباری CCC برای کالاهای صنعتی و رعایت دقیق مقررات بهداشتی و قرنطینه‌ای (CCIC) برای محصولات کشاورزی، پیش‌شرط ورود به این بازار است.19

۳. ناوبری مالی نوین: صادرکنندگان باید به سیستم‌های پرداخت جایگزین (CIPS و ارزهای دیجیتال) تسلط کامل یابند تا مشکلات تحریمی را دور زده و سرعت تسویه حساب‌ها را افزایش دهند.32

سرمایه‌گذاری در برندسازی مطابق با سلیقه مصرف‌کننده چینی، رعایت استانداردهای بسته‌بندی، و استفاده از مزایای ترجیحی اعطا شده، تنها راه برای تبدیل پتانسیل‌های عظیم صادراتی ایران به قراردادهای تجاری سودآور و پایدار در سال‌های ۱۴۰۴ و پس از آن خواهد بود.

کلمات کلیدی مرتبط

صادرات پرسود به چین، لیست کالاهای صادراتی ایران به چین، گرانترین محصولات صادراتی به چین، صادرات غیرنفتی به چین، تعرفه صادرات به چین، روش‌های پرداخت با چین، صادرات خشکبار به چین، قوانین گمرکی چین برای واردات، صادرات پتروشیمی به چین، کالاهای دانش‌بنیان صادراتی به چین، حمل و نقل کالا به چین، صادرات فرش دستباف به چین، گواهی CCIC برای صادرات.

پیشنهاد موضوعات مرتبط

۱. نقش سیستم CIPS چین و ارزهای دیجیتال در تسهیل مبادلات ایران و شرق آسیا.

۲. راهنمای اخذ گواهی‌های CCC و CCIC: کلید طلایی ورود محصولات ایرانی به بازار چین.

۳. مزیت‌های تعرفه ترجیحی برای صادرات فرش ایرانی به چین: فرصت طلایی حاشیه سود.

۴. استراتژی‌های بازاریابی و برندسازی دیجیتال محصولات غذایی ایرانی در بازارهای مصرفی چین.

۵. تحلیل مزیت‌های نسبی ایران در بازار مواد معدنی کمیاب چین و جهان.

Works cited

  1. چین باز هم مقصد اصلی صادرات ایران/ کارنامه تجارت خارجی ۱۴۰۳ منتشر شد – دنیای اقتصاد, accessed on November 13, 2025, https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-62/4168190-%DA%86%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D9%87%D9%85-%D9%85%D9%82%D8%B5%D8%AF-%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%D8%B4%D8%AF
  2. چین همچنان مقصد اول صادرات کالای ایرانی/صادرات غیرنفتی ایران به ارزش ۲۰.۹ میلیارد دلار در پنج‌ماهه نخست سال – خبرگزاری آنا, accessed on November 13, 2025, https://ana.ir/fa/news/997488/%DA%86%DB%8C%D9%86-%D9%87%D9%85%DA%86%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%82%D8%B5%D8%AF-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D9%86%D9%81%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4-%DB%B2%DB%B0%DB%B9-%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%BE%D9%86%D8%AC%E2%80%8C%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%87-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA-%D8%B3%D8%A7%D9%84
  3. آمار صادرات به چین + لیست کالاهای صادراتی به چین – سولوتیس, accessed on November 13, 2025, https://solotis.ir/blog/exporting-to-china/
  4. گزارش آماری واردات و صادرات ایران در سال 1403, accessed on November 13, 2025, https://iranimpex.com/%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%BE%DA%A9%D8%B3/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7/
  5. آمار گمرک چین در مورد مبادلات تجاری غیر نفتی ایران و چین طی 9 ماهه 2023, accessed on November 13, 2025, https://economic.mfa.gov.ir/portal/newsview/734158
  6. چین مقصد اول صادرات شرکت های دانش بنیان ایرانی, accessed on November 13, 2025, https://iranchinatrade.com/2024/05/14/%DA%86%DB%8C%D9%86-%D9%85%D9%82%D8%B5%D8%AF-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4-%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86/
  7. چینی‌ها دنبال کدام محصول ایرانی هستند؟ – فرارو, accessed on November 13, 2025, https://fararu.com/fa/news/627248/%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%84-%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AD%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF
  8. Iran (IRN) and China (CHN) Trade | The Observatory of Economic Complexity, accessed on November 13, 2025, https://oec.world/en/profile/bilateral-country/irn/partner/chn
  9. China–Iran trade relations – Wikipedia, accessed on November 13, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/China%E2%80%93Iran_trade_relations
  10. جدال پکن و واشنگتن در عرصه عناصر خاکی کمیاب؛ برخی محدودیت‌ها لغو شدند, accessed on November 13, 2025, https://www.mizanonline.ir/fa/news/4866367/%D8%AC%D8%AF%D8%A7%D9%84-%D9%BE%DA%A9%D9%86-%D9%88-%D9%88%D8%A7%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B1%D8%B5%D9%87-%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%DA%A9%DB%8C-%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%A7%D8%A8
  11. سیطره بر مواد معدنی کمیاب؛ سلطه‌ای به درازای دیوار چین که به آسانی شکسته نمی‌شود, accessed on November 13, 2025, https://www.irna.ir/news/85974048/%D8%B3%DB%8C%D8%B7%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B2%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1-%DA%86%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D9%87
  12. صادرات مواد معدنی از ایران به چین و سایر کشورها: فرصت‌ها، چالش‌ها و آینده – دیده بان تجارت, accessed on November 13, 2025, https://didehbantejarat.com/%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%DA%86%DB%8C%D9%86/
  13. کالاهای صادراتی ایران به چین – وب سایت رسمی خانم راحله کیا شمشکی, accessed on November 13, 2025, https://kiashemshaki.com/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%DA%86%DB%8C%D9%86/
  14. گرانترین محصولات صادراتی ایران| معرفی بر اساس کشورها – سولوتیس, accessed on November 13, 2025, https://solotis.ir/blog/most-profitable-export-products/
  15. ایران می تواند تامین کننده محصولات دارویی چین باشد/ تقویت برندینگ محصولات ایرانی, accessed on November 13, 2025, https://www.eghtesadonline.com/fa/news/2023469/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%85%D8%AD%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%AF-%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%86%DA%AF-%D9%85%D8%AD%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C
  16. 8 نکته صادرات محصولات کشاورزی به چین – قوانین و استاندارد ها و تعرفه گمرکی | باسکول, accessed on November 13, 2025, https://blog.buskool.com/%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%AD%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%DA%86%DB%8C%D9%86/
  17. صادرات به چین – لیست کالاهای پرسود صادراتی به چین – 4 کالای اصلی صادراتی | باسکول, accessed on November 13, 2025, https://blog.buskool.com/%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%DA%86%DB%8C%D9%86/
  18. صادرات زعفران به چین – عمده فروشی صحرایی, accessed on November 13, 2025, https://spicecenter.ir/%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%B2%D8%B9%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%DA%86%DB%8C%D9%86/
  19. صادرات محصولات کشاورزی به چین – عمده فروشی صحرایی, accessed on November 13, 2025, https://spicecenter.ir/%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%AD%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%DA%86%DB%8C%D9%86/
  20. یک اتفاق هشداردهنده درباره صادرات زعفران/ چرا چینی‌ها محموله‌های ایرانی را مصادره کرده‌اند؟, accessed on November 13, 2025, https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-62/4218565-%DB%8C%DA%A9-%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%87%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%B2%D8%B9%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D9%84%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%87-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D9%86%D8%AF
  21. لیست پرسود ترین کالاهای صادراتی ایران – تجارت فردا, accessed on November 13, 2025, https://www.tejaratefarda.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%88%D8%A8-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C-65/46896-%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D9%88%D8%AF-%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86
  22. گواهی بهداشت محموله: مراحل و مدارک لازم برای صادرات و واردات – چین یاب, accessed on November 13, 2025, https://chinyab.com/cargo-health-certificate/
  23. چین مشتری اصلی گل محمدی ایران | «رز طائف» ثبت تهدیدی برای ایران در بازار جهانی است؟, accessed on November 13, 2025, https://www.shahrekhabar.com/news/17628618000212
  24. چین؛ مقصد نخست صادرات دانش‌بنیان‌ها – فرهیختگان آنلاین, accessed on November 13, 2025, https://farhikhtegandaily.com/page/255033/
  25. چین، فرصتی طلایی برای صادرات فرش دستباف ایران است – ایسنا, accessed on November 13, 2025, https://www.isna.ir/news/1404032113739/%DA%86%DB%8C%D9%86-%D9%81%D8%B1%D8%B5%D8%AA%DB%8C-%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D8%B4-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%81-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA
  26. کالاهای صادراتی به چین – محصولات ایرانی که بیشترین تقاضا را در چین دارند – بازرگانی الین, accessed on November 13, 2025, https://elintradeco.com/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%DA%86%DB%8C%D9%86/
  27. لزوم اخذ گواهی اجباری CCC برای صادرات محصولات به چین – اتاق بازرگانی کرمانشاه, accessed on November 13, 2025, https://krccima.ir/annoncment/item/4354-%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%85-%D8%A7%D8%AE%D8%B0-%DA%AF%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C-ccc-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%AD%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%DA%86%DB%8C%D9%86.html
  28. گواهی‌ CCC چیست؟ – سهاطوس, accessed on November 13, 2025, https://sohatoos.com/%DA%AF%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-CCC
  29. قوانین و مقررات واردات مواد غذایی از چین | نکات مهم | ایران موبیکس, accessed on November 13, 2025, https://iranmobix.ir/%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86-%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D9%86/
  30. لزوم مرتفع شدن محدودیت‌ها و موانع برای ناوگان ملی ایران در بنادر اصلی چین – پرتال حمل و نقل, accessed on November 13, 2025, https://portalhamlonaghl.ir/fa/126691
  31. تحریم‌های مجدد مشکلی برای همکاری ریلی ایران و چین ایجاد نمی‌کند, accessed on November 13, 2025, http://news.mrud.ir/news/54955/%D8%AA%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%AF%D8%AF-%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%DB%8C%D9%84%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%DA%86%DB%8C%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%86%D8%AF
  32. کالبدشکافی سیستم پرداخت بین‌بانکیِ فرامرزیِ چین ” CIPS”, accessed on November 13, 2025, https://csr.ir/fa/news/1297/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85-%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%8C%D9%90-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%B2%DB%8C%D9%90-%DA%86%DB%8C%D9%86-cips
  33. نظام پرداخت CIPS چین؛ مسیری برای مواجهه با تحریم‌های مالی آمریکا – مسیر اقتصاد, accessed on November 13, 2025, https://masireqtesad.ir/114748/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D8%AA-cips-%DA%86%DB%8C%D9%86%D8%9B-%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D9%87/
  34. روش های پرداخت برای خرید از چین – کاوان تامین, accessed on November 13, 2025, https://kavantamin.com/mag/payment-methods-purchases-china/