راهنمای جامع و به‌روز ثبت شرکت در آذربایجان (۲۰۲۵): تحلیل ریسک اقامت و الزامات نوین سرمایه‌گذاری برای ایرانیان

فهرست مطالب

مقدمه: چرا آذربایجان؟ مروری بر فرصت‌ها و چالش‌های ۲۰۲۵

جمهوری آذربایجان، به دلیل قرابت فرهنگی و موقعیت استراتژیک به عنوان پلی بین آسیا و اروپا، همواره یکی از مقاصد جذاب برای کارآفرینان و سرمایه‌گذاران ایرانی بوده است.1 دولت آذربایجان طی سال‌های اخیر با اجرای اصلاحات گسترده، فرآیند تأسیس نهادهای تجاری را به شدت تسهیل کرده است. استفاده از سیستم‌های متمرکز دولتی مانند “آسان خدمت” (ASAN Xidmət)، ثبت رسمی شرکت را به یک فرآیند سریع (اغلب در عرض ۲ روز کاری) تبدیل کرده است که این امر نشان‌دهنده تعهد دولت به حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی است.2

با این حال، کارآفرینان باید بین سادگی در ثبت رسمی شرکت و پیچیدگی‌های اخذ و تمدید اقامت موقت (TRP) تمایز قائل شوند. قوانین و رویه‌های اداری در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵، به ویژه برای اتباع ایرانی، آستانه‌های مالی و عملیاتی بسیار بالایی را برای تمدید اقامت از طریق ثبت شرکت اعمال کرده‌اند که این مسیر را به گزینه‌ای پرریسک تبدیل نموده است.5 این گزارش تخصصی، به صورت گام‌به‌گام مراحل ثبت شرکت را تشریح می‌کند و همزمان، الزامات نوین مالیاتی و مهاجرتی را تحلیل می‌نماید تا سرمایه‌گذاران بتوانند تصمیمات خود را بر مبنای آخرین واقعیت‌های قانونی و اداری تنظیم کنند.

۱. تعیین ساختار حقوقی و مراحل اولیه تأسیس شرکت

۱.۱. پرکاربردترین انواع شرکت برای سرمایه‌گذاران خارجی

انتخاب ساختار حقوقی مناسب (Legal Entity) بر اساس مقیاس فعالیت، اهداف تجاری و میزان مسئولیت مورد نظر، گام نخست و اساسی در این مسیر است. شرکت با مسئولیت محدود (LLC) رایج‌ترین ساختار برای سرمایه‌گذاران خارجی در آذربایجان است.6

شرکت با مسئولیت محدود (LLC / OOO)

شرکت با مسئولیت محدود (Limited Liability Company) که در محاورات حقوقی آذربایجان گاهی با مخفف روسی آن (OOO) نیز شناخته می‌شود، به دلیل انعطاف‌پذیری و محدود بودن مسئولیت اعضا به میزان سهم‌الشرکه، محبوب‌ترین گزینه است.7

  • شرایط تأسیس: اتباع ایرانی مجاز هستند شرکت خود را بدون نیاز به داشتن شریک بومی آذربایجانی تأسیس کنند. این شرکت می‌تواند توسط حداقل دو نفر از اتباع ایرانی ایجاد شود.1
  • سرمایه اولیه رسمی: طبق قوانین ثبت، برای تأسیس رسمی شرکت LLC، هیچ محدودیتی برای حداقل سرمایه اولیه تعیین نشده است و سرمایه می‌تواند کم یا حتی صفر در نظر گرفته شود.5 این ویژگی فرآیند ثبت را بسیار سریع می‌سازد.

تحلیل تخصصی تناقض سرمایه و اقامت:

هرچند ثبت شرکت با سرمایه صفر امکان‌پذیر است، اما این سادگی صرفاً مربوط به مرحله ثبت حقوقی شرکت است و با الزامات اداری اداره مهاجرت (SMS) برای اخذ اقامت مدیر شرکت در تضاد قرار می‌گیرد. اگر هدف مؤسس، دریافت اقامت موقت باشد، سادگی ثبت اولیه عملاً بی‌اثر می‌شود؛ زیرا برای تأیید صلاحیت مدیر جهت معافیت از مجوز کار (Work Permit) و سپس دریافت اقامت، شرکت باید توان مالی جدی را اثبات کند. این وضعیت یک حداقل سرمایه پنهان اما الزامی را برای متقاضیان اقامت تحمیل می‌کند.8

سایر ساختارهای تجاری

برای اهداف سرمایه‌گذاری بزرگ‌تر و فعالیت‌های خاص، سایر انواع شرکت‌ها نیز قابل ثبت هستند:

  • شرکت سهامی خاص (CJSC): این نوع شرکت در مقیاس بزرگتری نسبت به LLC فعالیت می‌کند، نیازمند حداقل دو سرمایه‌گذار و هیئت مدیره است. سهام این شرکت قابل انتقال است، اما نمی‌تواند مانند شرکت‌های عام، در عموم مبادله شود.1
  • شرکت سهامی عام (JSC): مناسب برای جذب سرمایه گسترده و عرضه عمومی سهام. در این شرکت، سهام بدون هماهنگی با سایر سهامداران قابل انتقال است و تعداد سهامداران باید بیشتر از دو نفر باشد.1

۱.۲. مراحل اجرایی ثبت شرکت از طریق آسان خدمت

جمهوری آذربایجان خدمات ثبت شرکت‌های با سرمایه‌گذاری خارجی را به صورت متمرکز و کارآمد از طریق سامانه‌های دولتی و مراکز ASAN Xidmət ارائه می‌دهد.2

گام‌های اصلی و مدارک مورد نیاز

فرآیند ثبت یک LLC می‌تواند در مدت زمان بسیار کوتاه (حدود ۲ روز کاری) نهایی شود.2 گام‌های ضروری شامل موارد زیر است:

  1. تعیین نام و تأییدیه آدرس: انتخاب نام و تعیین دقیق آدرس دفتر مرکزی شرکت در آذربایجان (الزام به داشتن سند اجاره یا خرید محل فعالیت).1
  2. تهیه و تأیید مدارک حقوقی:
  • درخواست کتبی ثبت شرکت (باید محضری شود).2
  • اساسنامه شرکت (Charter) تأیید شده توسط مؤسسان (دو نسخه).2
  • کپی برابر اصل گذرنامه مؤسسان (برای اتباع خارجی).2
  • تصمیم‌نامه تأسیس و تأیید اساسنامه توسط مؤسسان.2
  • در صورتی که مؤسس یک شخص حقوقی خارجی باشد، ارائه مدارکی مانند گواهی ثبت یا استخراج از دفتر ثبت تجارت آن کشور الزامی است.2
  1. اخذ کد اقتصادی (VÖEN) و امضای الکترونیک:
  • پس از ثبت، شرکت به سرعت یک شماره شناسایی مالیاتی یا VÖEN (Vergi Ödəyicisinin Eyniləşdirmə Nömrəsi) دریافت می‌کند.10
  • مدیران شرکت باید برای انجام تعاملات دولتی و ارسال اظهارنامه‌های مالیاتی به صورت الکترونیکی، گواهی امضای الکترونیک (توکن) دریافت کنند.11

الزام حیاتی حسابداری و گزارش‌دهی:

دریافت VÖEN به معنای آغاز تعهدات رسمی شرکت در قبال دولت آذربایجان است. بلافاصله پس از ثبت، حتی اگر شرکت فعالیتی نداشته باشد، می‌بایست توسط یک حسابدار یا مشاور، اظهارنامه عدم فعالیت ارائه گردد. عدم گزارش‌دهی منظم (هر سه ماه یکبار) به اداره مالیات، می‌تواند منجر به جریمه‌های مالیاتی و ایجاد مشکل در فرآیند تمدید اقامت شود.10

۲. الزامات مالی، بانکی و مالکیت

۲.۱. چالش‌های حیاتی بانکی برای کارآفرینان ایرانی

یکی از مزایای اصلی که برای ثبت شرکت در آذربایجان ذکر می‌شود، امکان افتتاح حساب بین‌المللی (Visa/MasterCard) است.4 با این حال، باید اذعان داشت که این فرآیند برای اتباع ایرانی با چالش‌های عملیاتی جدی روبروست.

  • موانع تحریم و مقررات AML: به دلیل محدودیت‌های بین‌المللی و لزوم اجرای سختگیرانه قوانین مبارزه با پولشویی (KYC/AML) توسط بانک‌های آذربایجانی، مؤسسان ایرانی شرکت‌ها اغلب برای افتتاح حساب‌های شرکتی در بانک‌های محلی با موانع زیادی روبرو هستند.13
  • وابستگی به واسطه‌ها: عدم فعالیت بانک‌های ایرانی (مانند بانک ملی که حضور محدود دارد اما به دلیل تحریم‌ها خدمات تجاری کامل ارائه نمی‌دهد) در آذربایجان، تجارت مستقیم بین دو کشور را پیچیده کرده و تجار را مجبور به استفاده از خدمات واسطه برای تراکنش‌های مالی می‌کند.13

اثر عملیاتی مشکلات بانکی:

دشواری در افتتاح و حفظ حساب بانکی شفاف و فعال، تأثیر مستقیمی بر توانایی شرکت برای اثبات “فعالیت واقعی” در زمان درخواست تمدید اقامت مدیر دارد. شرکت‌هایی که نتوانند تراکنش‌های شفاف بانکی داشته باشند، ممکن است در بازرسی‌های اداره مهاجرت، به عنوان شرکت‌های صوری در نظر گرفته شوند و درخواست اقامت آنها رد شود. بنابراین، حل چالش بانکی، یک پیش‌نیاز حیاتی برای موفقیت در اهداف مهاجرتی است.

۲.۲. قوانین مالکیت دارایی و زمین برای خارجی‌ها

درک قوانین مالکیت در آذربایجان، به ویژه برای سرمایه‌گذارانی که قصد خرید یا توسعه ملک را دارند، بسیار ضروری است.

  • محدودیت تملک عرصه: قوانین جمهوری آذربایجان به صراحت بیان می‌کنند که اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی مجاز به تملک زمین (عرصه) نیستند.5
  • مالکیت اعیان: با این حال، خارجی‌ها حق دارند مالک ساختمان‌ها، آپارتمان‌ها و سایر املاک غیرمنقول (اعیان) شوند. همچنین، می‌توانند زمین را به صورت اجاره بلندمدت در اختیار بگیرند.5

این محدودیت حقوقی بر پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت تأثیر می‌گذارد؛ زیرا در صورت توسعه املاک، سرمایه‌گذار خارجی در واقع مالک حق بهره‌برداری طولانی مدت از زمین خواهد بود، نه مالکیت کامل آن. این موضوع باید در ارزیابی ریسک و طرح توجیهی سرمایه‌گذاری لحاظ شود.

۳. قوانین مهاجرتی ۲۰۲۵: تحلیل ریسک اخذ اقامت برای مؤسسین ایرانی

قوانین مربوط به اخذ اقامت موقت (TRP) از طریق ثبت شرکت، حیاتی‌ترین بخش برای متقاضیان ایرانی است و در سال‌های اخیر تغییرات شدید و محدودیت‌های اداری نامشخصی را تجربه کرده است.

۳.۱. آستانه‌های سختگیرانه مالی و نیروی کار برای مدیران

ثبت شرکت تنها یک پیش‌شرط برای درخواست اقامت است. اداره مهاجرت (SMS) برای اعطای اقامت به مدیران خارجی، به ویژه مدیران شرکت‌های با مسئولیت محدود، نیازمند تحقق آستانه‌های مالی و اشتغال‌زایی بالا است.15 این معیارها عملاً شرکت را وادار به داشتن یک فعالیت تجاری واقعی و تأثیرگذار می‌کند:

  • حداقل سرمایه ثبت‌شده الزامی برای TRP: شرکت باید دارای حداقل سرمایه ثبت‌شده‌ای معادل AZN 50,000 (منات آذربایجان) باشد.8
  • حداقل گردش مالی سالانه الزامی: شرکت باید سوابق مالی نشان‌دهنده حداقل AZN 100,000 گردش مالی سالانه داشته باشد.8
  • الزام اشتغال‌زایی: شرکت باید برای شهروندان آذربایجانی فرصت شغلی ایجاد کند. یکی از شروط کلیدی برای تمدید اقامت، استخدام حداقل ۵ کارمند تمام وقت آذری است. منابع دیگر این الزام را به صورت رعایت نسبت ۸۰ درصد کارکنان بومی نیز تعریف می‌کنند.1 گزارش منظم پرداخت حقوق و مالیات این کارمندان برای اداره مهاجرت بسیار مهم است.10

بسته‌شدن ضمنی مسیر اقامت برای ایرانیان:

با وجود تعریف این الزامات سختگیرانه، گزارش‌های تخصصی و تجربه‌های میدانی نشان می‌دهند که از سال ۲۰۲۳ به بعد، رویه‌های اداری برای اعطای اقامت از طریق ثبت شرکت به اتباع ایرانی، عملاً بسیار دشوار و در بسیاری موارد منجر به عدم صدور پاسخ رسمی یا رد درخواست شده است.5 این تغییر رویه (که بدون اعلام رسمی سیاست جدید انجام شده) به این معناست که حتی در صورت رعایت آستانه‌های مالی بالا، تضمینی برای اخذ اقامت موقت برای مؤسس ایرانی وجود ندارد. بنابراین، سرمایه‌گذاری با هدف صرفاً اقامت از طریق ثبت شرکت، در حال حاضر بسیار پر ریسک ارزیابی می‌شود.

۳.۲. مسیرهای جایگزین و مطمئن‌تر اخذ اقامت موقت

با توجه به عدم قطعیت در مسیر ثبت شرکت، سرمایه‌گذارانی که هدف اصلی آن‌ها اقامت است، باید مسیرهای جایگزینی را در نظر بگیرند که شفافیت قانونی بیشتری دارند.

سرمایه‌گذاری از طریق خرید ملک

خرید ملک به عنوان مسیر اصلی و مطمئن‌تر برای اخذ اقامت موقت سرمایه‌گذاران ایرانی تبدیل شده است.5

  • حداقل سرمایه قانونی: حداقل سرمایه‌گذاری در بازار املاک برای اخذ اقامت AZN 100,000 تعیین شده است.15
  • توصیه تضمینی (۲۰۲۵): به دلیل سختگیری‌های اداری و نظارت تشدید شده، توصیه می‌شود برای تضمین فرآیند و کاهش ریسک رد درخواست، ملکی با ارزش حداقل AZN 200,000 (تقریباً ۱۲۰,۰۰۰ دلار آمریکا) خریداری شود.5 توجه به این نکته ضروری است که در این روش نیز مالکیت عرصه (زمین) به خارجی منتقل نمی‌شود.5

سایر مسیرهای اقامتی

سایر روش‌های اخذ اقامت موقت که شفافیت قانونی دارند، عبارتند از:

  • سپرده بانکی: سپرده‌گذاری حداقل AZN 200,000 در یک بانک محلی به صورت مدت‌دار.17
  • تخصص و استخدام: اخذ پیشنهاد شغلی رسمی (جاب آفر) برای متخصصان ماهر (به ویژه در حوزه‌های نفت، گاز، و فناوری اطلاعات) و دریافت مجوز کار.5

۴. نظام مالیاتی و حسابداری در جمهوری آذربایجان (قوانین ۲۰۲۵)

درک نظام مالیاتی برای حفظ اعتبار شرکت و پیشگیری از جریمه‌های مالیاتی که می‌تواند تمدید اقامت را مختل کند، ضروری است.

۴.۱. نرخ‌های مالیاتی اصلی

نظام مالیاتی آذربایجان برای شرکت‌ها شامل نرخ‌های زیر است:

  • مالیات بر سود شرکت‌ها (Corporate Tax): نرخ استاندارد مالیات بر سود شرکت‌ها ۲۰ درصد تعیین شده است.18
  • مالیات بر ارزش افزوده (VAT): نرخ استاندارد مالیات بر ارزش افزوده (Sales Tax) ۱۸ درصد است.19
  • مالیات بر درآمد شخصی: حداکثر نرخ مالیات بر درآمد شخصی برای افراد ۲۵ درصد است.20

۴.۲. رژیم مالیات ساده شده (Simplified Tax)

رژیم مالیات ساده شده یک مزیت بزرگ برای شرکت‌های کوچک و متوسط است که می‌تواند هزینه‌های عملیاتی را به شدت کاهش دهد:

  • سقف گردش مالی (۲۰۲۵): سقف مجاز برای استفاده از این رژیم در درآمد حاصل از ۱۲ ماه متوالی، به AZN 200,000 افزایش یافته است.21
  • نرخ مالیات ساده: نرخ مالیات ساده (بر مبنای گردش مالی) بر اساس نوع فعالیت، معمولاً ۲ درصد است.10 این نرخ بسیار پایین‌تر از نرخ استاندارد ۲۰ درصد مالیات بر سود شرکت‌ها است.

نحوه‌ی بهره‌برداری از مالیات ساده و اقامت:

شرکت‌هایی که مدیران آن‌ها به دنبال اخذ اقامت هستند، باید حداقل ۱۰۰,۰۰۰ منات گردش مالی سالانه ایجاد کنند.8 این رقم به خوبی زیر سقف ۲۰۰,۰۰۰ منات مالیات ساده قرار می‌گیرد. این تطابق به شرکت‌های کوچک فعال امکان می‌دهد که با کمترین بار مالیاتی (فقط ۲ درصد بر گردش مالی)، هم الزامات مهاجرتی را برآورده سازند و هم فعالیت اقتصادی خود را گسترش دهند، مشروط بر اینکه در طول ۱۲ ماه متوالی از سقف ۲۰۰,۰۰۰ منات فراتر نروند.21

۴.۳. الزامات حسابداری و تقویم گزارش‌دهی

قوانین آذربایجان نظارت سختگیرانه‌ای بر شفافیت مالی شرکت‌های خارجی دارد.

  • الزام به حسابدار رسمی: پس از ثبت شرکت و دریافت VÖEN، استخدام یا عقد قرارداد با یک حسابدار محلی ضروری است. این شخص مسئول حفظ حساب‌های شرکت و انجام تعهدات قانونی است.1
  • گزارش‌دهی منظم: حسابداران شرکت موظف هستند فعالیت یا عدم فعالیت شرکت را طبق تقویم مالیاتی، هر ۳ ماه یکبار به صورت الکترونیکی به اداره مالیات گزارش دهند.10
  • پیامدهای عدم گزارش‌دهی: عدم گزارش‌دهی منظم، حتی برای شرکت‌های غیرفعال، جریمه‌های مالیاتی در پی دارد و می‌تواند فرآیند تمدید کارت اقامت مدیران را مختل کند، زیرا اداره مهاجرت صحت فعالیت شرکت را از وزارت امور مالیات استعلام می‌گیرد.10

۵. خلاصه و توصیه‌های اقدام عملی برای سرمایه‌گذاران ایرانی

ثبت شرکت در جمهوری آذربایجان، فرصتی استثنایی برای ورود به بازارهای قفقاز با فرآیندهای اداری سریع و هزینه‌های اولیه کم فراهم می‌کند. تأسیس یک شرکت LLC از طریق ASAN Xidmət به سادگی انجام می‌شود و امکان استفاده از نرخ مالیات ساده ۲ درصدی را برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط فعال (با گردش مالی زیر ۲۰۰,۰۰۰ منات) میسر می‌سازد.2

توصیه نهایی تخصصی:

در سال ۲۰۲۵، موفقیت در آذربایجان نیازمند تفکیک هدف تأسیس کسب و کار از هدف اخذ اقامت است.

  • اگر هدف شما صرفاً اقامت است: مسیر ثبت شرکت به دلیل رویه‌های اداری سختگیرانه و نامشخص اداره مهاجرت برای اتباع ایرانی، به شدت پر ریسک است. توصیه می‌شود به جای آن، مسیر خرید ملک با ارزش حداقل ۲۰۰,۰۰۰ منات را انتخاب کنید تا فرآیند اقامت تضمین شده‌تر باشد.5
  • اگر هدف شما تأسیس کسب و کار فعال است: در صورتی که شرکت شما دارای طرح تجاری قوی است و متعهد به سرمایه‌گذاری حداقل ۵۰,۰۰۰ منات و ایجاد ۵ شغل تمام وقت برای اتباع آذربایجانی هستید، می‌توانید برای اقامت مدیر شرکت اقدام کنید. در این حالت، شرکت به عنوان یک بنگاه فعال و اشتغال‌زا مورد تأیید قرار خواهد گرفت.8

در نهایت، با توجه به دشواری‌های بانکی و تغییرات سریع قوانین، همکاری نزدیک با یک کارگزار یا وکیل رسمی و ثبت‌شده در جمهوری آذربایجان برای هدایت فرآیندهای مالی، مالیاتی و مهاجرتی، امری اجتناب‌ناپذیر است.

کلمات کلیدی مرتبط:

ثبت شرکت در آذربایجان ۲۰۲۵، اخذ اقامت آذربایجان از طریق شرکت، قوانین جدید ثبت شرکت برای ایرانیان، هزینه ثبت شرکت LLC در باکو، مالیات شرکت‌های خارجی در آذربایجان، شرایط استخدام نیروی کار آذری برای اقامت، آستانه گردش مالی اقامت آذربایجان، چالش‌های بانکی ایرانیان در باکو، خرید ملک در آذربایجان و اقامت، مراحل تاسیس شرکت در ASAN Xidmət، حداقل سرمایه ثبت شرکت آذربایجان.

پیشنهاد موضوعات مرتبط:

  1. راهنمای جامع اخذ اقامت آذربایجان از طریق خرید ملک (۲۰۲۵): هزینه‌ها، قوانین مالکیت و مدارک مورد نیاز
  2. نظام مالیاتی آذربایجان: راهنمای مالیات بر درآمد، ارزش افزوده و ساده شده برای کسب‌وکارهای خارجی
  3. مقایسه ثبت شرکت در ترکیه، گرجستان و آذربایجان: تحلیل ریسک و مزایا برای سرمایه‌گذاران ایرانی
  4. دریافت کد اقتصادی (VÖEN) و امضای الکترونیک در آذربایجان: راهنمای گام به گام برای شرکت‌ها

Works cited

  1. ثبت شرکت در آذربایجان, accessed on November 2, 2025, https://persiansabt.com/blog/%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86/
  2. State registration of foreign investment commercial legal persons – Asan xidmət, accessed on November 2, 2025, https://asan.gov.az/en/service/asan-xidmetler/kommersiya-huequqi-sexslerin-ve-vergi-oedeyicilerinin-qeydiyyati/xarici-investisiyali-kommersiya-huequqi-sexslerinin-doevlet-qeydiyyatina-alinmasi
  3. قوانین و شرایط ثبت شرکت در آذربایجان – ApplyAbroad Forum, accessed on November 2, 2025, http://www.applyabroad.org/forum/showthread.php?60565-%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86&goto=newpost
  4. ثبت شرکت در آذربایجان ۲۰۲۵ | مراحل، مدارک، هزینه و زمان‌بندی – شرکت مهاجرتی و اقامتی نیولند, accessed on November 2, 2025, https://innewlands.com/%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86/
  5. مهاجرت به آذربایجان 2025 | شرایط، هزینه‌ها، و روش‌های مهاجرتی ثبت شرکت و خرید ملک تا تحصیل و کار – یار مهاجر, accessed on November 2, 2025, https://www.yaremohajer.com/country/azerbaijan
  6. ثبت شرکت در جمهوری آذربایجان – فکر برتر, accessed on November 2, 2025, https://companyregister.ir/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7-%D8%A8%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA/1906-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86.html
  7. ثبت شرکت در باکو آذربایجان – سهاطوس, accessed on November 2, 2025, https://sohatoos.com/azerbaijan
  8. Azerbaijan: Stricter Documentary Requirements for Company Director Work Permit Exemption | Fragomen, Del Rey, Bernsen & Loewy LLP, accessed on November 2, 2025, https://www.fragomen.com/insights/azerbaijan-stricter-documentary-requirements-for-company-director-work-permit-exemption.html
  9. For Legal Entities – DÖVLƏT VERGİ XİDMƏTİ, accessed on November 2, 2025, https://www.taxes.gov.az/en/page/huquqi-sexsler-ucun
  10. آشنایی با قوانین مالیاتی آذربایجان | شرکت مهاجرتی و اقامتی نیولند, accessed on November 2, 2025, https://innewlands.com/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86/
  11. آموزش تصویری دریافت گواهی امضای الکترونیک (توکن) – پایگاه خبری اختبار, accessed on November 2, 2025, https://www.ekhtebar.ir/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA-%DA%AF%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A7%D9%85%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1/
  12. درخواست گواهی CSR برای اشخاص حقیقی – ایده ماندگار, accessed on November 2, 2025, https://idehmandegar.com/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C-csr-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B4%D8%AE%D8%A7%D8%B5-%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%DB%8C/
  13. هیچ رابطه بانکی بین ایران و آذربایجان وجود ندارد/ مسائل سیاسی صادرات خودرو به باکو را متوقف کرد/ برای تجار ویزا صادر نمی‌شود – اعتماد آنلاین, accessed on November 2, 2025, https://www.etemadonline.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-22/522882-%D9%87%DB%8C%DA%86-%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D8%B0
  14. Doing Business in Azerbaijan | EY, accessed on November 2, 2025, https://www.ey.com/content/dam/ey-unified-site/ey-com/en-az/documents/ey-doing-business-in-azerbaijan-2025.pdf
  15. Obtaining a residence permit in Azerbaijan. – GSL Law & Consulting, accessed on November 2, 2025, https://gsl.org/en/offers/obtaining-a-residence-permit-in-azerbaijan/
  16. Issuance of a temporary residence permit to foreigners and stateless persons in the territory of the Republic of Azerbaijan (extension of the period) | Migration services – Asan xidmət, accessed on November 2, 2025, https://asan.gov.az/en/service/asan-xidmetler/miqrasiya-xidmetleri/ecnebilere-ve-vetendasligi-olmayan-sexslere-azerbaycan-respublikasinin-erazisinde-mueveqqeti-yasamaq-uecuen-icazenin-verilmesi-mueddetinin-uzadilmasi
  17. Temporary and Permanent Residence Permits in Azerbaijan – Accounting.Az, accessed on November 2, 2025, https://accounting.az/en/temporary-and-permanent-residence-permits-in-azerbaijan/
  18. آذربایجان – نرخ مالیات شرکت | 2004-2025 اطلاعات | 2026-2027 پیش بینی, accessed on November 2, 2025, https://fa.tradingeconomics.com/azerbaijan/corporate-tax-rate
  19. آذربایجان – نرخ مالیات بر فروش | 2014-2025 اطلاعات | 2026-2027 پیش بینی, accessed on November 2, 2025, https://fa.tradingeconomics.com/azerbaijan/sales-tax-rate
  20. آذربایجان – نرخ مالیات بر درآمد شخصی | 2006-2025 اطلاعات – FA | TRADINGECONOMICS.COM, accessed on November 2, 2025, https://fa.tradingeconomics.com/azerbaijan/personal-income-tax-rate
  21. Amendments to the Tax Code of the Azerbaijan Republic – Presentations and publications, accessed on November 2, 2025, https://mwp.kz/presentation/legal-alerts/amendments-to-the-tax-code-of-the-azerbaijan-republic/